Tiendepaal

Eén van de drie bewaarde paalstenen in Sint-Margriete op de grenslijn van de tiendrechten van de Sint-Baafsabdij en van het kapittel van Doornik. In de streek werden reeds in de 13de eeuw tiendgebieden afgebakend door de abdij van Sint-Baafs, door de Sint-Pietersabdij en door het kapittel van Doornik, namelijk kort na de afbakening van de parochiegrenzen in 1244 en 1249. De zuidwest-noordoost gerichte grens tussen de tienden van Sint-Baafs, Sint-Pieters en het kapittel van Doornik, tevens de parochiegrens tussen Sint-Jan-in-Eremo en de verdwenen parochie van Roeselare (nu Sint-Margriete), vormde later de gemeentegrens tussen Sint-Margriete en Sint-Jan-in-Eremo. In 1482 werden door de Sint-Baafsabdij vier palen geplaatst op de reeds in 1244 getrokken grens, één ervan is nu nog bewaard in de Sint-Margrietestraat. De paalsteen in Sint-Livinuspolder werd geplaatst in 1654 op de plaats waar ook in 1482 een paal geplaatst werd, naar aanleiding van het plaatsen van nieuwe grenspalen na de indijking van verschillende kleine polders in 1652 die het ontstaan gaven aan de Generale Vrije Polder. De paal is ook opgetekend op figuratieve kaarten uit de 18de eeuw, bijvoorbeeld een kaart van 1710 in het kerkarchief van Sint-Margriete en een kaart van de Jeronimuspolder in Waterland, waar vier paalstenen het tiendgebied van het Sint-Baafskapittel aangeven in 1736. De betreffende zandstenen paal is in totaal circa 1m50 hoog en is vrij goed bewaard gebleven. Hij is recent nog gereinigd in 1992-1996 en 2003. Bij het herplaatsten moet de paal evenwel gedraaid geweest zijn. Oorspronkelijk bevond het tiendgebied van Sint-Baafs zich ten noorden van de grens en dit van Doornik ten zuiden ervan. Thans staat op de zuidoostzijde van het kopstuk, de straatkant, de inscriptie SB, een andere zijde (noordoost) is door een verticale lijn in twee gedeeld met links de letters SB en rechts “Dor/nick”, aan de noordwestzijde leest men eveneens “Dor/nick” rechts van een verticale lijn. Beschermd als monument bij ministerieel besluit van 03.06.2005.

Onroerend Erfgoed Vlaanderen