Christus Koningkerk

Georiënteerde kruisbasiliek van 1928-30 naar ontwerp van J. Smolderen in modern romaans-byzantijnse stijl, geïnspireerd door het werk van H.P. Berlage en de basiliek van Koekelberg naar ontwerp van A. Van Huffel. Gelegen op beboomd en omhaagd terrein met parkeerterrein aan voorzijde. Gebouwd als Museum voor de Vlaamse kunst voor de Wereldtentoonstelling van 1930. Bedoeld als nationaal monument met gebruik van Belgische technieken en materialen. Openbare aanbesteding in maart 1928, opbouw gestart op 1 mei 1928 en voltooid op 15 april 1930. Liturgisch programma voor glasramen opgesteld door Kan. Croegaert en uitgevoerd door firma J.J. Vosch, firma V. De Vuyst & Cie, P. Tuerlinckx, F.P. Colpaert naar ontwerp van E. Yoors, C. Annys-Dhont, firma J. Blockhuis naar ontwerp van E. Yoors en J. Wijss; vernield in 1944-45. Vanaf 1955 tot 1973 herstel van de glasramen door Calders & Zn. en A. Calders: benedenramen koor naar oorspronkelijk ontwerp van firma De Vuyst, bovenramen koor naar oorsponkelijk ontwerp van E. Yoors, bovenlichten naar ontwerp van A. Calders, zijkapellen naar ontwerp van J. Michiels, roosvensters naar ontwerp van J. Michiels en A. Calders. Klassieke plattegrond met rechthoekige narthex, ingangstravee met vierkante noordtoren en zuidelijke doopkapel; éénbeukig schip van vier traveeën, rechthoekige zijkapellen; niet uitspringend transept van één travee met vlakke sluiting voorzien van achtzijdige toegangen; koor met één rechte travee en halfronde apsis, rechthoekige uitgebouwde zijkoren. Bakstenen gebouw (Boomse baksteen), met decoratief gebruik van natuursteen (petit granit Belge). Drie koepels van gewapend beton (dubbel koepel systeem) met koperen bekleding, voorzien van steekboogvormige vensters. Platte daken en schilddaken (leien). Het gebouw komt massief over door het gebruik van talrijke steunberen, smalle steekboogvormige lancetvensters, brede trapgevels (bij voorgevel, zijkapellen, transepten en koor), lijstgevels, geajoureerde borstwering (bij zijkapellen, zijtoegangen en zijkoren), koepels en een toren met schaarse openingen. Voorgevel met eenvoudige rechthoekige narthex voorzien van rondbogige openingen. Gevelbekroning met vijf heiligenbeelden onder baldakijnen. Steekboog-, lancet-, en roosvensters. Noordtoren van zes geledingen onder koepeldak. Kleine smalle venstertjes en steekboogvormige galmgaten. Interieur: éénbeukige basiliek; bekleding van gele baksteen van Nieuwpoort, blauw geschilderde koepelgewelven en witte pendentiefs. Schip en transept met rondbogige scheibogen op alternerend stelsel nl. bakstenen pijlers en samenstel van vier gecanneleerde zuilen van natuursteen met gebeeldhouwde teerlingkapitelen en abacus. Eenvoudig pseudo-triforium met rondbogen; doorlopend in koor en gedragen door bakstenen pilasters bekroond met beelden. Koepelgewelven op pendentiefs, transepten met bepleisterde en zijkapellen met bakstenen tongewelven, koor met bepleisterd en zijkoren met bakstenen koepelgewelf. Mobilair. Christus aan het kruis, door C. Colruyt, metaal, van rond 1929; Heilige Cecilia door A. De Roeck, witte steen, van rond 1929; H. Hart en Madonna met kind, door R. de Sauter, brons, van 1932; Heilige Antonius van Padua, hout, uit 18de eeuw. Kruisweg door A. De Roeck, witte steen, van rond 1929. Glasramen door Calders & Zn. en A. Calders, van rond 1955 tot 1973.

Onroerend Erfgoed Vlaanderen