Galgetoren

De Galgetoren ligt naast de hoeve Wolvegracht (Lodistraat 86, Oostkamp).
Rond de toren heeft altijd al een waas van geheimzinnigheid gehangen
De galgetoren is eigenlijk een samengesteld monument. Daarmee wordt bedoelt dat ze eigenlijk een monument in 2 stukken is. Men heeft enerzijds de berg waard de galgetoren op gebouwd werd en anderzijds vindt men er de eigenlijke toren. De galgetoren is beduidend jonger dan de heuvel.

De heuvel is aangelegd rond ca 800 na Christus door de Noormannen. De Noormannen hadden de heuvel gebouwd om zo een voortreffelijke uitkijkpost te kunnen bouwen. Op de heuvel stond dus rond ca 800 n.C. een mini-burcht die eigenlijk diende als verkenningspost. De heuvel werd met de hand aangelegd en is zo'n 15 meter hoog.

Slechts vele eeuwen later werd de toren zelf gebouwd. De hoofdfunctie van de toren was als uitkijkpost. De toren was vroeger zelfs voorzien van een trap, maar die is nu weggevallen. Tijdens de Spaanse Bezetting heeft de toren nog gediend als galg. 4 personen werden in de galgetoren opgeknoopt. Zo men zegt, liggen er nu nog 4 stenen in de toren als aandenken aan de 4 mensen die er werden opgehangen.

De toren zou ook dienst gedaan hebben voor baron de Serret, die deze als uitkijktoren bij de jacht op zijn uitgestrekt landerijen gebruikte. Op 30 oktober 1950 werd door het gemeentebestuur van Hertsberge besloten aanvraag te richten voor klassering van de hoogte of de Berg van Lodi. Bij het fusioneren van de gemeenten, had Hertsberge geen eigen gemeentebestuur meer en raakte de aanvraag in de vergetelheid. Alsook de toren.

De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) wil de galgetoren herwaarderen, in het landherinrichtingsplan voor de omgeveing van het Bulskampveld stelt de VLM voor om de beplanting op de heuvel uit te dunnen en de walgracht uit te baggeren.
In 2020 werd de Galgetoren gerestaureerd en het toegangspad ernaar toe heraangelegd.
De omwalde heuvel wordt het eerst aangeduid op het primitief kadasterplan (ca. 1835) en omschreven als "jardin dagrément". Op de kaart van het Dépôt de la Guerre (ca. 1865) is voor het eerst de torenconstructie afgebeeld. Deze "follie" met lusthof is aangelegd door de toenmalige eigenaar van het nabijgelegen kasteel Driekoningen te Beernem, baron François-Joseph de Serret (1767-1849). De bakstenen constructie heeft de vorm van een molenromp. Het conisch uitlopend torentje is aan twee zijden voorzien van een hoge, spitsboogvormige opening met uitzicht in noordoostelijke richting (kasteel Driekoningen) en in zuidelijke richting (kerk van Hertsberge); een derde opening werd gedicht.
Het omwalde perceel is was volledig bebost (eiken-berkenbos met in de ondergroei braam, adelaarsvaren, brem en hulst) waardoor in de zomerperiode het torentje nauwelijks zichtbaar was. In 2019 werd een deel ontbost zodat de toren vanaf de Lodistraat zichtbaar is. De walgracht is afgeboord met hakhout van zwarte els en zomereik. Om de zichtrelatie te herstellen werd het bosbestand tussen de heuvel en de hoeve Wolvegracht in de loop van 2009 gedund door het Regionaal landschap Houtland. Er zijn geen restanten aanwezig van (stinzen-)planten uit de voormalige lusttuin. Via een smal paadje dat rond de heuvel oploopt kon de toren worden bereikt. Door erosie is dit thans niet meer mogelijk. De toegang wordt nu verzekerd door een houten trapconstructie. De Galgetoren is opgenomen in de inventaris bouwkundig erfgoed van de gemeente Oostkamp en vormt een beschermingswaardig monument (mondelinge mededeling van 06/01/2010, H. van den Bossche, medewerker VIOE).
In het inrichtingsplan 2011 werd voorzien in de consolidatie van de Galgetoren. Hiervoor werd voorafgaandelijk een stabiliteitsproef gedaan. De dichtgemetste opening is opengemaakt en de draaitrap is hersteld (2020). Daarnaast werd het spiraalvormige toegangspad tot de toren langsheen de heuvel hersteld en zijn erosiebestrijdende maatregelen voor de heuvel genomen. Deze werken werden uitgevoerd door de betrokken particulier. De subsidie landinrichting hiervoor bedraagt 70%, geplafonneerd op een maximale subsidie van 25.000 euro. Randvoorwaarde voor het verkrijgen van deze subsidie is minstens een jaarlijkse openstelling van de Galgetoren voor het publiek (bv. n.a.v. Open Monumentendag). In samenwerking met het regionaal landschap Houtland heeft de betrokken particulier daarnaast nog de walgracht rond de heuvel uitgebaggerd en gezorgd voor het uitdunnen van de beplantingen op en rondom de heuvel en dat in functie van het bereiken van een betere zichtbaarheid van de toren en de heuvel vanaf de Lodistraat en de Proosdijstraat. Voor de uitvoering van deze maatregelen zijn geen subsidies landinrichting voorzien, deze worden uitgevoerd met eigen middelen van de eigenaar en reguliere projectmiddelen van het regionaal landschap Houtland. De uitvoering van deze maatregelen is evenwel eveneens een randvoorwaarde voor het verkrijgen van de hierboven vermelde subsidies voor de consolidatie van de Galgetoren en de heraanleg van het spiraalvormige toegangspad tot de toren.

De Galgetoren ligt vlakbij het kruispunt Lodi. Rond 1795 kwam een Frans soldaat Jean LATOUR genaamd te Hertsberge aan. Hij verkeerde er met een plaatselijke boerendochter en wilde zich aldaar blijvend vestigen. De boer echter verzette zich tegen en huwelijk met de Fransman. De soldaat vervoegde zijn regiment en trok verder met de legioenen van Napoleon. In 1802 kwam hij terug te Hertsberge aan en verhaalde uitvoerig de slag nabij het Italiaanse dorp LODI. Hij kocht een stuk grond op het kruispunt en hield er een herberg waaraan het uithangbord Lodi prijkte. In de eerste wereldoorlog werd deze drankgelegenheid door de Duitsers vernield. Enkele jaren later wkam er een nieuwe herberg met dezelfde benaming. Het verbreden van de rijksweg maakte een definitief einde aan de herberg. Het Italiaanse LODI ligt iets onder MIlaan in Lombardije. Het is in het midden van de 12 eeuw gebouwd door Frederik Barbarossa nadat het oude Lodi op het einde van een oorlog tegen Milaan.
Op de beroemde brug over de ADDA versloeg Napoleon in 1796 de Oostenrijkers en bracht het in handen van Lombardije.

Willem Vandenameele