Sint-Donatuspark. Kattengemiauw en romantische vioolmuziek.

Aan deze zijde van het park hebben we vandaag de Deberiotstraatt. Ze werd reeds in 1293 vermeld en lag aan de binnenzijde of stadszijde van de stadsmuur, zoals de Vlamingenstraat aan de veldzijde lag. Haar naam was toen Cattestraat of Cattorumstrata. Een catte was geen poes maar als een wal met een houten palissade en misschien ook gerelateerd met de knik in de stadswal die extra verstevigd was en waarop katapulten kunnen gestaan hebben. Alleszins komt het niet overeen met de 16e-eeuwse betekenis als een verhoogd platform met kanonnen. Die waren er in de 13de eeuw nog net niet.

De straat was in de middeleeuwen vooral bebouwd aan de kant van de Tiensestraat. De zijde tegenover het stadspark was volgens een plan in 1825 nagenoeg volledig bebouwd. Later zien we wel dat langs de zijde van het stadspark het Sint-Donatiuscollege en enkele huizen aan het college van Atrecht, maar die worden gesloopt voor het stadspark.

De naam van de straat

Bij besluit van de gemeenteraad op 22 juni 1874 werd de Cattestraat tot Charles Deberiotstraat herdoopt. In deze straat stond naast het Sint-Donaascollege het geboortehuis van Charles Deberiot met de eigenaardige naam ‘het vet Jesuken. Dat werd op 26 oktober 1874 voor de aanleg van het park afgebroken omdat het de rechttrekking van de afsluitingsmuur naar de kant toe van de Naamsestraat belette.

Wie was die Charles de Bériot?

Het leven van de Bériot is er eentje zoals we dat ons in de romantische 19de eeuw kunnen voorstellen: succes als violist en tragiek in zijn persoonlijk leven. De Bériot was een zoon van een adellijke familie. Eigenlijk klopt de schrijfwijze van de naam van de straat niet. In die naam zijn ‘De’ en ‘bériot’ met mekaar verbonden, maar de adellijke ‘de’ dient apart te staan. Hij werd in 1802 in deze straat geboren. Hij had talent voor viool. En zoals we dat vaker horen van wonderkinderen, trad hij reeds op negenjarige leeftijd voor het publiek op. Op negentienjarige leeftijd ging hij naar het conservatorium van Parijs maar wordt daar wegens zijn eigenzinnige stijl buiten gegooid. Dat belet niet dat hij hofviolist werd voor de toenmalige koning van Frankrijk en nadien aan het Hollandse hof van de Willem I.

In 1827 – hij is dan 25 jaar – begon hij een affaire met de beroemde mezzosopraan Maria de la Felicidad García, gehuwd als ‘Malibran’. Hoewel ze samen concertreizen door Europa maakten, zou Maria pas in 1836 – 9 jaar later – van haar man scheiden en met Charles huwen. Tragisch is dat Maria het volgende jaar overlijdt na een val van haar paard. Ze hadden een zoon Charles-Wilfrid. Het huis waarin ze woonden is vandaag het gemeentehuis van Elsene.

Hij huwde opnieuw in 1840. Dit keer met de dochter van een Oostenrijks diplomaat, Maria Huber. Ze woonden in Sint-Joost-ten-Node. Zijn huis werd het middelpunt van het door hem opgerichte ensemble ‘Cercle des arts’, dat regelmatig kamermuziekconcerten uitvoerde.

Het conservatorium van Brussel bood hem in 1842 een vaste aanstelling aan. Daar zou hij met zijn eigen methode de grondlegger worden van een bloeiende Belgische vioolschool met namen zoals Henri Vieuxtemps en Eugène Ysaÿe. Tien jaar later, in 1852, diende hij wegens toenemende blindheid ontslag te nemen. Hij bleef evenwel vioolspelen, o.a. aan het hof van de Russische tsaar, maar zou op 64-jarige leeftijd, in 1866, zijn activiteit als violist moeten opgeven wegens een verlamde linkerarm. Hij overleed in 1870. De Bériot heeft uitsluitend werken voor viool gecomponeerd.

Jan Rymenams