De romantiek en athenticiteit van ijzerzandsteen

Dit is een monument uit 1937 voor Jacob Piccart, de bouwmeester die de plannen ontwierp van de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Uiteraard werd dit opgetrokken uit ijzerzandsteen en witte steen.

Het gebruik van ijzerzandsteen voor monumenten is een typische reactie om de authenticiteit van de eigen streek te benadrukken. In een enkel geval wordt het ook geassocieerd met de Vlaamse cultuur en zelfs met de Vlaams culturele ontvoogding. Denken we maar aan het amfitheater of het monument voor de weerstand in Diest. In Aarschot staan tal van beelden op een sokkel van ijzerzandsteen. Dat was zeker het geval toen net na de Tweede Wereldoorlog onder invloed van heemkundiige August Paessens beelden werden op gericht die een folkloristisch thema hadden zoals de Kantwerkster, de Zeeldraaier of het Begijntje. Maar ook het beeld van weerstander Jozef Raskin staat op een manshoge sokkel van ijzerzandsteen. Dit is niet meer het geval voor de beelden die tegen het einde van de 20ste eeuw of begin 21ste eeuw werden geplaatst. Wel werden nog grote brokken ijzerzandsteen, afkomstig van de groeven uit de abdij van Averbode, gebruikt voor monumenten in Langdorp die herinneren aan een neergestorte vliegtuigbemanning of aan de ontsnappingspoging van Joden uit een trein naar de concentratiekampen.

Jan Rymenams