Sint-Jakobskerk Doornik

De Sint-Jacqueskerk, opgenomen in het uitzonderlijke vastgoederfgoed van Wallonië, bevindt zich op een van de paden die naar Sint-Jacques de Compostela leiden. Het heiligdom rijst namelijk op langs het pad dat van het graafschap Vlaanderen naar Compostela leidt via Doornik, de bisschoppelijke metropool.

Het oudste deel is de onderste helft van de toren van de vroeg-romaanse kerk, gebouwd rond 1150.

Het middenschip, de zijbeuken en het transept, daterend uit het eerste kwart van de 13e eeuw, zijn typische voorbeelden van de Doornikse gotiek. De veelhoekige apsis, die in 1368 begon, heeft een meer klassieke stijl en is versierd met prachtige glas-in-loodramen. Het gewelf van de rechterzijkapel is prachtig bewaard gebleven en is versierd met 24 muzikale engelen, geschilderd in 1404.

In de 19e eeuw onderging de kerk een ingrijpende restauratie waarbij het grote portaal voor de toren werd vervangen door een neogotische constructie.

De recente restauratie, uitgevoerd van 2010 tot 2012, maakte het mogelijk om het kerkkoor nieuw leven in te blazen (vervanging van defecte stenen, vervanging van het dak, enz.). De glas-in-loodramen werden gedemonteerd, zorgvuldig schoongemaakt en teruggeplaatst achter buitenglas, waardoor ze nu tegen slecht weer werden beschermd.

Het hoofdaltaar is versierd met een altaarstuk waarvan de luiken episodes uit het leven van Sint Jacobus de Meerdere oproepen. Het is het middelpunt van het neogotische meubilair waarmee de kerk eind 19e eeuw werd uitgerust, naar de inscriptie van Baron de Béthune.

De exploitatie van Doornikse steen en de uitvoering ervan door steenhouwers gaven de plaatselijke architectuur haar typische karakter, met haar trommelkolommen en kapitelen met opgerolde geribbelde bladeren, haken genoemd.

Het orgel staat op een buffet in Lodewijk XV-stijl, versierd met trofeeën van muziekinstrumenten, dat dateert uit 1755. Net als de kerk zelf is dit buffet geklasseerd als uitzonderlijk erfgoed in het Waalse Gewest.

In het koor staat een adelaarslessenaar uit 1411, een van de zeldzame meubelstukken die ontsnapt zijn aan de woede van de beeldenstormers die de kerk in 1566 verwoestten. Het getuigt van de knowhow van de koperen stichters van Doornik.

De gewelven van de rechter zijkapel, geschilderd in 1405, bevatten een koor van muzikale engelen uitgerust met toen bekende instrumenten: luit, harp, jig, doedelzak... Ze werden in 1895 gerestaureerd door de schilder Jules Helbig.

In het portaal zijn talrijke grafstenen vervangen met grafschriften en wapenschilden uit de 16e, 17e en 18e eeuw. Ze herinneren ons eraan dat de Sint-Jacqueskerk het heiligdom was van een van de meest aristocratische parochies van de stad.

Willem Vandenameele