‘Hodimont 1759’, een staking en een eerste vakbond

Deze wijk werd ooit ‘de wijk van de 600 fabrieken’ genoemd. Hier ontstond in de 18de eeuw een sterke kern van industrialisatie. En dat had zijn redenen. We staan hier op de voormalige grens tussen het prinsbisdom Luik en het hertogdom Limbourg. Omdat in het hertogdom Limbourg de taksen heel wat minder hoog waren dan in het prinsbisdom Luik vestigden zich hier vroeg in het Ancien Regime ondernemers uit Verviers.

Omdat Verviers laat tot bloei kwam, kenden de ambachten hier geen bescherming van gilden. Dit betekende dat acties van de arbeiders spontaan gebeurden. In de 18de eeuw werd er vaak gestaakt tegen de oneerlijke praktijken van de industriëlen. Zo werden de arbeiders uitbetaald in materiële goederen waarvan de waarde overschat werd of werd het afgesproken dagloon niet correct uitbetaald.

De aanleiding voor de staking van 1759 was vrij specifiek voor deze grensregio en was een felle reactie tegen een monetaire zwendel opgezet door de textielbaronnen, met de katholieke families Simonis en Biolley op kop. Deze heren betaalden hun arbeiders die in Limbourg moesten werken maar in Verviers leefden, uit in allerlei soorten vreemde munt en ze overschatten daarbij systematisch de muntwaarde zodat de arbeiders voor een vast dagloon in werkelijkheid minder betaald kregen. Op 26 juni 1759 gingen de droogscheerders hiertegen in staking. De strijd zou twee maanden duren en uiteindelijk beslist worden in het voordeel van de fabrikanten.

Maar op 13 augustus kwamen zestien scheerders uit het Luikse Verviers, Ensival, Hodimont en Francomont en hun collega’s van Eupen uit het hertogdom Limbourg samen om een geheim broederschap te ondertekenen. Formeel werd voor een notaris een akte van ‘Rénovation de confraternité’ ondertekend waarin de leden vastlegden om niet aan het werk te gaan voor een vast dagloon minder dan 20 Luikse sous. Ze organiseerden een eerste stakingskas waarin de leden regelmatig een bedrag stortten. Dit eerste “internationaal” syndicaat zou twintig jaar lang in alle geheim opereren.

Jan Rymenams