‘La Salle du Peigné’, volkshuis van een dissidente vakbond

Vandaag is de Salle du Peigné een theater. De gevel buiten toont eenvoudig, maar als je zou kunnen binnenkijken, dan zou je verwonderd zijn over de schitterende, nog aanwezige feestzaal. In 1920 werd de vakbond Peigné, voluit de Fédération Libre des Ouvriers de la Laine Peignée de Verviers et des environs. beschouwd als het rijkste syndicaat van de textielindustrie. Dit ‘volkshuis’ werd in 1924 gebouwd.

Het syndicalisme kende in Verviers tussen 1906 en 1914 en sterke terugval. Maar na 1918 wijzigt deze houding. 16.000 arbeiders vinden na de oorlog snel werk. De verschillende arbeidersverenigingen vonden mekaar terug in de overkoepelende Féderation ouvrière textile. In 1919 werd een nieuwe bilateraal akkoord voor een jaar gesloten tussen vakbonden en werkgevers. De verworvenheden waren de 8-uren werkdag met behoud van loon, regeling van de opleiding, roulement in geval van werkloosheid, 100% loonsverhoging ten opzichte van 1914 en daarenboven 30 centiemen extra per werkuur.

Le Peigné was hier niet mee akkoorden wanneer in 1920 de overeenkomst diende vernieuwd te worden, stapte ze uit de federatie. Daarmee verzwakte ze de federatie met een verlies van 4.000 leden. In oktober 1921 stelde de Peigné nieuwe looneisen die door de werkgevers afgewezen werden. Een staking werd beantwoord met een lock-out voor alle fabrieken. Reeds in januari 1922 moesten de vakbonden toegeven en verloren ze zelfs een deel van de verworvenheden.

Wat bezielde Le Peigné? De geest van dissidentie uit de tijd van Bakoenin en Kropotkin was in Verviers nog lang levend gebleven en toen militanten in 1919, verblind door de Russische revolutie, de Vervierse afdeling van de Communistische Partij oprichtten, sloten verschillende voormalige anarchisten er zich begin jaren 1920 bij aan. De jonge PCB slaagde er al snel in om de leiding van de Peigné over te nemen. Hun revolutionaire instelling volgde het gematigd vakbondsstreven niet.

De crisis van 1929 maakte evenwel dat 2.500 van de arbeiders van de Peigné zich afscheurden en een aparte Association syndicale du Peigné stichten. Deze sloot zich opnieuw bij de overkoepelende textielfederatie. De vrije vakbond Peigné verdween einde van de jaren 1960 samen met bijna de hele textielindustrie in Verviers.

Jan Rymenams