Oosterhoutse Waarden

De Oosterhoutse Waarden is het gebied ter hoogte van Oosterhout (gemeente Overbetuwe) en de Nijmeegse wijk Oosterhout. 

Dit complex van plassen en laagten ontstond door een dijkbreuk in januari 1820. De dijk – een schaardijk – spoelde daarbij over grote afstand weg. Gevolg was dat twee langgerekte kolken werden gevormd. Deze communiceerden aan de zuidkant met elkaar via een restant van een smalle strang die aan de buitenzijde van de weggevaagde dijk had gelegen. Het oostelijk deel van de plas was in 1820 elf meter diep, het westelijk deel twaalf meter. Deze dijkbreuken en de doorbraak rond de Verburgtskolk maakten dat het dorp Oosterhout enorme schade opliep. Funest was vooral de overslag. Liefst 400 morgen akker- en weiland raakten bedolven onder het zand. Veel landerijen brachten geen stuiver meer op. De waterlossing was in het honderd gelopen doordat sloten boordevol zand waren geraakt. Gevoelig was ook het verlies van de rijswaard van het dorp, die was omgewoeld tijdens het afsluiten van de dijkgaten met een nooddijk. Triest was dat na de ramp vier kinderen werden vermist. Gevreesd werd dat ze een graf hadden gevonden onder het zand afkomstig uit de kolken. Bij de Zandkolk moet een geheimzinnige stem zijn gehoord. Kort voor de dijkbreuk stond het water alarmerend hoog tegen de dijk. In het holst van de nacht hielden drie dijkwachten te paard een oogje in het zeil. Ze praatten even met elkaar en gingen daarna uiteen. Twee van hen reden richting Slijk-Ewijk; de derde galoppeerde naar Lent. Amper hadden ze afscheid genomen of het duo dat westwaarts reed, hoorde plots: “De tijd is er, maar de man is er nog niet”. Geschrokken, reden beiden in de richting van het geroep. Maar ineens brak de dijk door; het water bulderde landwaarts. Beide dijkwachten zagen hun makker en zijn paard spartelen in de kolkende afgrond. De volgende dag werd het paard levend aangetroffen. Pas een maand later werd het ontzielde lichaam van de dijkwacht gevonden. bron:landschapsbeheergelderland

In 2015 werd de Oosterhoutse Waarden opnieuw ingericht, als onderdeel van het riviersysteem. Het gebied is nu officieel opengesteld voor bezoekers. Met ruim 135 hectare en een afwisselend landschap een aanwinst voor de omgeving. Voor bewoners van de Waalsprong en omstreken een prachtige plek om te genieten van rust en natuur.

De Oosterhoutse Waarden wordt gekenmerkt door twee delen die in landschap van elkaar verschillen. Deze delen worden van elkaar gescheiden door de hoge rug en zomerkade. Het zuidwestelijke deel strekt zich uit van de rivieroever tot aan de zomerkade en bestaat uit de zandstranden langs de rivier, lage rivierduintjes op de oever, de deels verondiepte zandwinplas en een natuurlijke oeverwal. Er is ook plek voor zogenaamde natte natuur waar bijzondere (water)planten een kans krijgen. Aan de andere noordoostelijke kant van het gebied vind je een open landschap met natuurlijke graslanden, begrensd door sloten en greppels.

De hele uiterwaard is vanaf nu vrij toegankelijk. Er zijn vier ingangen om in het gebied te komen. De ingangen noemen we Sluisje, Vlugje, Wolfsgat en Zomerdijk. 

De struinroutes in de Oosterhoutse Waarden zijn geen vastgestelde wandelroutes, het begin en eindpunt is duidelijk, daartussen bepaalt ieder zijn eigen weg. Er is dan ook geen markering aangebracht langs de routes. De route rechtsboven van ‘het sluisje’ naar ‘het vlugje’ is ongeveer 2 km lang. Hier kom je verschillende staphekjes tegen om over het prikkeldraad te stappen. De routes zijn dus niet geschikt voor mindervaliden en wandelwagens. De langste route is 5 km van ingang zomerdijk naar het sluisje. Ook hier kom je staphekjes tegen en ontdek je unieke flora en fauna. 

In de Oosterhoutse Waarden leven verschillende dier- en plantsoorten. De uiterwaarden zijn nu nog in gebruik als weide- en hooigebied voor melkkoeien, daarom staat er nog prikkeldraad. In plaats van de melkkoeien komt er in de toekomst een kudde natuurlijke grazers van runderen. Er leven ook kleine dieren als hazen en konijnen en als er geen hoogwater is zie je er ook reeën en vossen.

Door hoge waterstanden staan in de winter grote delen van de uiterwaarden onder water. Deze vormen dan een slaapgebied voor duizenden ganzen, zwanen en eenden (onder meer kleine zwaan en kolgans). De graslanden in de uiterwaarden worden als voedselgebied gebruikt door de kleine zwaan, ganzen, de smient, de meerkoet en steltlopers en behoren tot een van de weinige graslandgebieden in Nederland waar nog jaarlijks kwartelkoningen broeden. Een unieke plek dus om te ontdekken en te genieten. bron: waalsprong

routeburo