Bond Moyson

De Gentse arbeider werd in de 19de eeuw, om het eufemistisch uit te drukken, niet al te best gesoigneerd door de industriëlen, maar kon hier weinig of niets tegen ondernemen, want het algemeen stemrecht was nog een item in de ver-van-mijn-bed-show en van staken kon al helemaal geen sprake zijn. Door de wet Le Chapelier, die een verbod op staking en beroepsmatige vereniging stipuleerde, kon de arbeidersbeweging zich onmogelijk organiseren. Toch wisten de Gentse arbeiders, naar het voorbeeld van hun Waalse tegenvoeters, dit euvel te omzeilen door zich te verenigen in zogezegde ziekenfondsen, een beetje naar het idee van de middeleeuwse gilden. Toen de wet Le Chapelier in 1866 werd afgeschaft, was het hek van de dam. Het Gentse werkvolk begon zich openlijk te organiseren. In 1877 werd de Vlaamse socialistische arbeiderspartij opgericht en eind 1880 stampten Edmond van Beveren en Edward Anseele in Gent de Samenwerkende maatschappij Vooruit uit de grond. Het was de bedoeling om door middel van een arbeiderscoöperatieve de productiemiddelen een beetje beter te verdelen. Tot dan toe waren die praktisch volledig in handen van de burgerij, die op haar beurt het werkvolk uitmolk. De samenwerkende maatschappij was oorspronkelijk een bakkerscoöperatieve. De Vooruit beschikte over een bakkerij en arbeiders die lid waren van de maatschappij, konden hier hun dagelijks brood tegen een lagere prijs kopen. Om lid te worden van Vooruit kocht je een brooddeel. Hiervoor moest je ongeveer 2 frank neertellen. Na aankoop was je levenslang lid van de coöperatieve en meteen ook van de vakbond, het ziekenfonds en, vanaf 1885, van de Belgische Werklieden Partij. Een goede investering zowaar... Van Beveren en Anseele begonnen aan hun onderneming met een bijzonder klein startkapitaal en een lening van 2.000 frank. Waarschijnlijk hadden ze nooit durven hopen dat het zo’n succesverhaal zou worden. Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog bezat de Vooruit om en bij de 100 gebouwen verspreid over de hele stad, waaronder een aantal spinnerijen, weverijen, metaalbedrijven, apotheken en een bank. Ook telde ze meer dan 9.000 leden.

Reacties Statistieken

| | Publiek