De Spoorbrug en de IJssellinie

De eerste vaste oeververbinding bij Zwolle was niet de Oude IJsselbrug (uit 1930), maar de iets zuidelijker gelegen spoorbrug die al dateert uit 1864. De bruggen waren van cruciaal belang voor de Duitse bezetters. Dat gold voor de drie bruggen voor het wegverkeer, bij Kampen, Deventer en Zwolle, maar dat gold ook voor de spoorbrug. Zij werden vrijwel permanent bewaakt, zowel door Duitse militairen als door de Landwacht en ambtenaren van de Crisis-Controle Dienst. De Duitsers hechtten zo veel waarde aan een sterke verdedigingslinie langs de IJssel, dat ze in de zomer van 1944 besloten om deze linie met grote spoed te verzwaren. 'Organisation Todt' werd in het leven geroepen; alle beschikbare civiele werkkrachten werden opgepakt en ingezet bij het aanleggen van bruggenhoofden bij Deventer en Zwolle en het graven van stellingen langs de gehele oostelijke oever van de IJssel. Het gevolg was dat alleen oudere mannen en schooljongens zich vrij konden bewegen. De vitale leeftijdsgroepen werden opgeroepen om werk te verrichten in de Duitse industrie of om te spitten ten behoeve van de Duitse verdedigingslinie langs de IJssel. Sommigen konden een beroep doen op hun onmisbaarheid op de boerderij, echter velen van hen doken onder. Maar de onzekerheid bleef en veel jonge mannen uit de IJsselstreek werden alsnog opgepakt en als spitters aan het werk gezet. Maar ook vanuit Twente en Apeldoorn werden vele duizenden mannen bij razzia's opgepakt, op de trein gezet, naar Zwolle of Deventer getransporteerd en daar met een schop aan het werk gezet. In Zwolle verzamelden zij zich vaak aan de oostzijde van de Oude IJsselbrug, ter hoogte van de Venus (het huidige verzorgingscentrum) of verderop nabij de spoorbrug. Zo kwam er een einde aan de Hongertochten. Op 13 april 1945 worden de IJsselbrug en spoorbrug weer vernield, dit keer door het Duitse leger om de geallieerde troepen het moeilijk te maken verder op te rukken. Op 14 april werd Zwolle bevrijd. Wezep en Kamperveen volgen een aantal dagen later.

Reacties Statistieken

| | Publiek