Dominikanessenklooster

Het vroegere klooster wordt sedert een kwartceuw bewoond door de familie Stockmans, die verband hield met de rnolen van het Hof ter Beke, welke trouwens hedendaags bekend staat als Molen van Stockmans.
Wij zijn er ons ten zeerste van bewust dat de naam «Kouterhof,> te Zaventem nog niet mondgemeen is, alhoewel hij sedert 1942 door voormelde familie aan het voornialige Dominikanessenklooster aan de Kouterweg werd gegeven. Die benaming was heel passend, ten eerste vanwege de ligging op de Zaventemse Kouter, vervolgens doordat het gebouw vorige eeuw als hoeve in gebruik was.
Men kan het daarenboven betreuren dat totnogtoe gcen enkele geschiedschrijver enige aandacht aan dit klooster geschonken heeft. De reden ervan zou kunnen schuilen in het feit dat de zusters Dominikanessen van Parijs, die het omstrecks 1780 hebben gebouwd, er reeds in 1794 door de
Fransc revolutionaire troepen uit verdreven werden, zodat ze schier geen kans gekregen hadden zich in het Zaventemse volksleven te integreren.
Het feit dat het Franse religieuzen betrof, die een voor de Zaventemse mensen vreemde taal spraken, zal die relatie wel niet verbeterd hebben.
We weten bovendien niet welke de echte bedoeling van de oprichting is geweest. Hing het klooster gewoon af van de Orde der Zusters Dominikanessen van Parijs om er een buitenlands novicaat te stichten of was het bestemd als kostschool voor ionge meisjes, een rol die het latere Ursulinenklooster zou overnemen ? Er werden de iongste twee
eeuwen zoveel veranderingswerken -(hoofdzakeliik binnen.in het kompleks) uitgevoerd, dat niets nog terugwiist op de juiste bedoeling van de bouwers.
Het boek «Bouwen door de eeuwen been in Vlaanderen zegt er het volgendc over : « Voormalig Karmelietenklooster (Kouterstraat). Omvangrijk gebouwenkompleks in zijn-huidig aspekt voornamelijk daterend uit de 19e eeuw; baksteenmetselwerk met steekboogvensters en deuren, in
bakstenen omliistingen met haak-, hock- en sluitstenen van zandsteen en lekdrempels van arduin. De zandstenen plint in breuksteenverband zou kunnen wijzen op cen oudere toestand» (30). Het ganse kompleks is opgevat als een grote Brabantse hofstede in vierkantbouw. Aan de Kouterweg, als blikvanger, het poortgebouw met toren, 15 m. hoog, 8 m. breed, met vroeger klokketorentje.
Langs beide zijden van de grote poort ziet men do vleugels, waar de zusters verbleven. Beneden waren er meerdere grote plaatsen, dienende als refter, woonkamer, enz. Boven cen lange gang, waarop talrijke kleine kamerties uitgaven. Elke vleugel bevat drie schoorstenen. Overal zijn de
ramen van tralies voorzien. De vensters van het linkergedeelte (nr. 10) waren vrii klein en begonnen pas op 2 m. hoogte. Later werden ze naar beneden toe verlaagd tot op normale grootte, waarvan de sporen nog duideliik zichtbaar zijn. Het huffs nr. 8 wordt bewoond door het gezin P. Deraedemaeker-Stockmans.
De huidige woonst nr. 12 (waar weduwe Alfons Stockmans woonde tot bii hair overlijden in 1978), herbergde voorheen de kapel van de zusters. De grote eetplaats verwijst er nog duidelijk naar : in een muurnis bevindt zich een ingebouwd kastje waarvan het deurtje met een uitgesneden kruis is versierd. Het huts nr. 14 (bewoond door het gezin Edward
Stockmans) was de vroegere schuur met grote inrijpoort, waarvan de rondboog nog to zien is. Daarachter lag het karhuis, geschraagd door arduinen pilasters met 1,20 m. omtrek. Karhuis en schuur waren onderling niet met elkaar verbonden.
Aan de achterzijde wordt de binnenkoer afgesloten door de stallingen, die later zouden dienen als varkenskwekerij. Bovenaan is er een hooizolder, vanwaar men de dieren rechtstreeks kon voederen, zonder tot in de schuur to moeten gaan. De vierde vleugel langsheen de Mariadallaan
werd vorige eeuw stcrk verbouwd, zoals we dadelilk zullcn uitleggen.
De bevoorrading in drinkwater gebeurde twee eeuwen lang via een bornput, die op de ziide van de binnenkoer gelegen was, eerst bij middel van een grote tank, bovenaan in her gebouw, zodat elke bewoner over bronwater kon beschikken.

VOORMALIG KLOOSTER WORDT KOUTERHOF

Na her vertrek der zusters rond 1794 was her hele kompleks een tijdlang bliiven leegstaan, totdat de Franse bezetter her aansloeg en openbaar verkocht. Men vermoedt dat her als hoeve werd uitgebaat door de bewoners van her oude kasteel van Ophem, die hun eigen pachthof gebruikten voor koetshuizen, wagenpark en paardenstallen, te.rwijl her
klooster landbouwuitbating werd. De grote schuur aan de zuiderkant gaf uit op 2 1/2 ha graasland op de Kouter. Hooi en stro werden,ingehaald en geborgen via de grote schuurpoort, waarvan men de boog nog ziet in de m o oning nr. 14.
Later kwam her in bezit van zekere Coosemans, beenhouwer aan de St.-Katarinastraat to Brussel, specialist in gerookte hespen, die er een varkenskwekerij opzette. Hij bouwde een vierde vleugel (Mariadallaan) met kleine appartementswoningen (in feite her eerste flatgebouw van Zaventem), die bekend werden als <incluis. Er was geen trap in her gebouw, wel op de binnenkoer. Grote families kwamen zich talrijk in de kleine appartementies vestigen, zodat men zelfs sprak van -De Mierennest>>, een woord dat de familie Stockmans vrij pejoratie£ in de oren klonk, reden waarom men in 1942 opteerde voor
Kouterhof. Een foto uit de twintiger jaren spreekt van familiepension.

Réactions Statistiques

| | Publique