Natuurpunt Jos Aerts pad

Een hommage aan een gepassioneerd botanicus

Jos Aerts (1909 - 1982), bescheiden persoonlijkheid, autodidact en gepassioneerd botanicus inventariseerde de flora van Turnhout. Zijn boezemvriend Bert Vermeijen ging samen met hem op pad. Hij liet zijn determinatie van de planten controleren door universiteitsprofessoren in Vlaanderen en Nederland.

De vlijt van Jos resulteerde uiteindelijk in een plantenalbum van wilde planten uitsluitend gevonden op Turnhouts grondgebied.

Als eerbetoon aan deze Turnhoutse botanicus hebben we een duurzaam wandelpad uitgewerkt, inclusief infoborden.

https://www.natuurpunt.be/afdelingen/natuurpunt-turnhoutse-kempen/jos-aerts

Unieke tekeningen weer aan de oppervlakte

Turnhoutenaar Jos Aerts tekende gedurende meer dan dertig jaar elk plantje dat op Turnhouts grondgebied groeide. Na zijn dood in 1982 verdween dit unieke werk in de archieven van de stad. Volgend jaar komt het eindelijk weer aan de oppervlakte.

jmartynowski

Vrijdag 27 oktober 2006 om 11:00

Jos Aerts (1909-1982) was een opmerkelijk man. Hij was een pionier bij de Turnhoutse scouts, was heel actief in de Geschied- en Oudheidkundige kring Taxandria en was medestichter van de natuurvereniging De Wielewaal. Het behoud van de natuur lag hem na aan het hart. Van hem is de uitspraak ”In al die tijd is er maar één letter veranderd: de heide is weide geworden.”

”Die liefde voor de natuur was de basis voor een uniek levenswerk”, vertelt Jef Roymans, voorzitter van Taxandria. ”Jos Aerts nam zich voor om alle plantjes die op Turnhouts grondgebied groeiden, voor het nageslacht vast te leggen. Dat Turnhouts grondgebied nam Jos heel letterlijk. Een plantje dat twee centimeter voorbij de grens groeide, kwam niet in zijn verzameling.

Jos Aerts ‘verzamelde’ zijn plantjes op een unieke manier: hij tekende ze. In de zomer trok hij met zijn potlood de natuur in, in de winter werkte hij zijn tekeningen met Oost-Indische inkt af. Bij elke tekening noteerde hij de Nederlandse en de Latijnse naam. Hij vermeldde ook de datum waarop hij het plantje had ontdekt en een nummer dat verwees naar coördinaten op een stafkaart, zodat wij de vindplaats tot op tien meter nauwkeurig zouden kunnen terugvinden.”

Jos Aerts tekende ruim negenhonderd planten, maar eigenlijk zelfs veel meer. Want de eerste vierhonderd platen maakte hij opnieuw, omdat hij ze niet goed genoeg vond. Aerts zocht contact met diverse universiteiten om zeker te zijn dat zijn documentatie wetenschappelijk correct zou zijn. Professor Van der Veken van de Gentse universiteit moedigde Aerts aan om ook een herbarium samen te stellen.

Kempense Dodoens

Jos Aerts tekende planten met poëtische namen als heidespurrie, dwergviltkruid, korrelganzenvoet, tweeknopvarkenskers en schildvruchtereprijs. Het bezorgde hem de bijnaam Kempense Dodoens. Na zijn dood in 1982 erfde de stad Turnhout de hele verzameling.

”Jos had er in zijn testament zelfs geld bij gegeven om het werk in te binden”, vertelt Jef Roymans. ”Aanvankelijk waren er enthousiaste plannen om de verzameling uit te geven, verzameling uit te geven, maar de kosten bleken te hoog. Het levenswerk van Jos Aerts verdween in een brandkast en werd vergeten, tot een nicht van Jos me daar vorig jaar over aansprak. Wat 25 jaar geleden niet kon, kan dankzij de moderne technologie wel.

Met de medewerking van Natuurpunt en van professor Van der Veken selecteerden we 240 tekeningen die we in boekvorm publiceren. Achteraan in het boek zit een cd-rom waarop alle tekeningen staan.”

Taxandria geeft het boek in 2007 uit, 25 jaar na de dood van Jos Aerts. Het boek verschijnt naar aanleiding van een tentoonstelling rond Jos Aerts vanaf 11 mei 2007, maar wie geïnteresseerd is in dit unieke naslagwerk, kan nu al voorintekenen en bestelt het boek tegen 32 in plaats van 38 euro.

Jos Aerts liet niet alleen een prachtig plantenalbum na, maar ook een verzameling van 50.000 dialectwoorden, met fonetische schrijfwijze en verklaring. ”Mensen spreken me nu al aan om ook dit werk uit te geven”, lacht Jef Roymans. ”Dat is een titanenwerk. Maar we besteden er zeker aandacht aan op de tentoonstelling.”