STOOMMACHINEMUSEUM

Wie over de dijk van Wervershoof naar Medemblik gaat, ziet het hoogteverschil tussen het IJssel­meer aan de ene kant en het laaggelegen land van het waterschap de Vier Noorder Koggen aan de andere kant. Deze plek, zuidoost van Medemblik, was al eeuwen één van de plekken waar het water uit de bad­kuip, die West-Friesland door bodemdaling was geworden, werd uitgeslagen. Tot het begin van de 16e eeuw kon het water hier nog eenvoudigweg worden gespuid door bij eb de sluizen open te zetten. Door het graven van sloten en het bemalen met windmolens daalde het land daarna voortdurend.
Omstreeks 1825 werd het waterschap de Vier Noorder Koggen door 25 poldermolens bemalen. Bij Aartswoud stonden 10 en bij Medemblik 15 molens die in molengangen het water trapsgewijs via een molen­kolk op de toenmalige Zuiderzee uitsloegen. Een molengang is een aantal samen­werkende poldermolens voor het droog­maken en droog­houden van een polder. Door de maximale opvoerhoogte van ongeveer 1,50 meter per molenrad, was het bij diepere polders noodzakelijk dat het water in 'trappen' omhoog werd gebracht. Een molenkolk is een door een kade omgeven stuk water waarin de molens het polderwater malen. Het water werd in deze kolken zo hoog opgemalen dat het bij eb via spuisluizen in zee kon worden geloosd.
Omdat poldermolens afhankelijk zijn van wind, liet het waterschap van de polder De Vier Noorder Koggen ter ondersteuning van de molens in 1869 een stoomgemaal bouwen. Door de uitbreiding van het stoomgemaal in 1907 werden de molens in één klap overbodig.
Uiteindelijk wordt in 1977 een modern elektrisch gemaal in Wervershoof gebouwd. Het stoom­gemaal wordt hiermee overbodig en niet meer als zodanig gebruikt. De huidige bestemming is Stoom­machine­museum.

Reacties Statistieken

| | Publiek | Engels