Turf

Turfwinning – het ontginnen van veengebieden voor de productie van turf als brandstof – was van de middeleeuwen tot de 20e eeuw van enorm belang in Nederland en België. Door gebrek aan brandhout werd turf de belangrijkste energiebron voor huishoudens, ambacht en industrie. De grootschalige afgravingen van natte veengronden leidde tot ingrijpende veranderingen in het landschap: moerassen maakten plaats voor petgaten, legakkers, kanalen en meren, die nu herkenbaar zijn als plassen en langgerekte sloten in onder meer Friesland, Noord- en Zuid-Holland, Drenthe, Groningen en West-Brabant.

Ook Vlaanderen (De Moeren, de Kempen) en delen van Wallonië kennen dit verhaal. Turfwinning stimuleerde economische groei, urbanisatie en beïnvloedde waterbeheer diepgaand. Vandaag zijn veel van deze voormalige ontginningsgebieden natuur- en recreatiegebieden, rijk aan biodiversiteit, cultuurhistorische elementen en een karakteristiek open landschap. Wie nu door deze streken wandelt of fietst – langs petgaten, turfkanaaltjes, moerasbossen en turfvaarten – ervaart niet alleen de stille getuigen van eeuwenlange turfwinning, maar ook de unieke natuur en vergezichten die deze geschiedenis heeft nagelaten.

Foto: Nationaal Archief - Veenarbeider. Moment voor zichzelf / Dutch peat cutter taking a break