Herstal

Herstal en de ruime streek rond Luik is een begrip in de wapenwereld. 

Luikse wapens zoals zoals ijzeren helmen, sabels, vuurwapens en munitie duiken op in veldslagen ver van deze plek al van in de 16de eeuw: Slag bij Rijmenam (1578, Tachtigjarige Oorlog), Slag bij Waterloo (1815), Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865), Boerenoorlogen (Zuid-Afrika, eind 19de eeuw), Balkan- en Ottomaanse oorlogen (19de–20ste eeuw),...

De oorsprong van die wapenindustrie heeft een duidelijke geo-link.

Via de Maas kon men makkelijk dat zwaar materieel transporteren. 

Maar er zijn nog meer linken.

De ontwikkeling van de Waalse wapenindustrie hangt direct samen met de aanwezigheid van ijzersmelterijen, metaalverwerkende nijverheid en smeedkunst in de regio.

Wallonië beschikte al sinds de middeleeuwen over een sterke traditie in ijzersmelten en -bewerken, vooral geconcentreerd rond Luik, Namen, Huy en de Maasvallei. De grondstoffen, technische voorsprong en later steenkool bevorderden het ontstaan van een toonaangevende metaalnijverheid.

Het continu verbeteren van smeedtechnieken (zoals harden, temperen en fijn bewerken van ijzer) maakte het mogelijk om gespecialiseerde producten te maken — vooral wapens, gereedschappen, sloten en fijnmechanische onderdelen. In Luik ontstonden talloze kleine ateliers (armuriers), waarin vakmanschap centraal stond.

Door deze ijzer- en wapenproductietraditie groeide Wallonië uit tot een van Europa’s belangrijkste productiecentra van vuurwapens en blanke wapens (zwaarden, degens). Luik en Herstal zijn daarvan het bekendste voorbeeld, met grote bedrijven als Fabrique Nationale de Herstal (FN Herstal), opgericht in 1889 als samenwerking van lokale wapenmakers. FN groeide uit tot één van de absolute wereldspelers in wapenproductie, aanvankelijk voor het Belgisch leger, later voor export wereldwijd.

De nabijheid van smelterijen en de vakmanschapstraditie (armurier, graveurs, kolvenmakers…) maakten het mogelijk om hoogwaardige, innovatieve wapens snel en in relatief grote hoeveelheden te produceren. Daardoor ontstond een industrieel ecosysteem waar kennis, technologie, arbeidsdeling én export hand in hand gingen.

Vanaf de 16de eeuw tot ver in de 20ste eeuw stonden Waalse wapens bekend om hun kwaliteit. De expertise in metaalbewerking leidde tot een brede, diverse wapenindustrie die naast geweren en pistolen ook munitie en oorlogsmaterialen maakte.

Pascal Brackman