Museum Elisabeth Weeshuis

Het weeshuismuseum

Het Elisabeth Weeshuis gaf vier eeuwen lang onderdak aan zo’n 700 weeskinderen. Jongens en meisjes die hun ouders hadden verloren door ziekte of bijvoorbeeld een brand. Kinderen uit vaak kleine arbeidershuisjes werden gebracht naar het grote statige weeshuis in de binnenstad van Culemborg. Dat moet overweldigend zijn geweest. Het weeshuis was een wereld op zich. Met washuis, bakhuis, bierbrouwerij, boerderij en een grote moestuin en boomgaard. Nu is er een kindermuseum waar je het leven van toen kunt beleven.

Het leven van de weeskinderen

De weeskinderen leidden in het Elisabeth Weeshuis een eenvoudig leven in een strak dagritme. Opstaan, bidden, schoolgaan en de weesouders en keukenmeid helpen bij het huishouden, tuinieren en eten maken. Jongens en meisjes leefden gescheiden in een aparte jongens- en meisjesvleugel. Broertjes en zusjes mochten niet met elkaar praten. De Protectoren, invloedrijke mensen uit de stad, hielden toezicht en bepaalden wie er werd toegelaten. Door de verhalen van oud-wezen weten we dat het leven in het Elisabeth Weeshuis zwaar kon zijn. Er was eten en drinken en een bed, maar er waren ook veel regels en soms ook straf.

Vrouwe Elisabeth

De weeskinderen droegen een geborduurde ‘E’ op de mouwen, de ‘E’ van Elisabeth. Zo waren zij herkenbaar wanneer zij door de straten van Culemborg liepen. Culemborg ligt in Gelderland. Het is een kleine stad in Rivierenland, tussen Utrecht en Den Bosch. Geroemd om haar historische binnenstad en beroemde inwoners zoals Vrouwe Elisabeth. Elisabeth (1475-1555) behoorde tot de hoogste adel in de Nederlanden. Zij stierf kinderloos en liet een grote som geld na aan de armen. Hiervan werd onder meer het weeshuis in Culemborg gebouwd. Misschien wel het duurste weeshuis uit de Nederlandse geschiedenis.

Museum

Al bijna 100 jaar kun je in de meisjesvleugel een museum bezoeken. Prins Hendrik bezocht in 1914 de bijzondere portrettengalerij van de graven en gravinnen in de spinzaal. Nu kun je in het Elisabeth Weeshuis Museum naast kunst ook de authentieke keuken bekijken, de historische kelder en de bedjes in de grote slaapzaal. Hier ervaar je het leven van de weeskinderen die hier woonden tot 1952. Er was altijd veel te doen, zoals aardappelen schillen. Niet te dik, want dan kreeg je de schillen voor het avondeten! Boontjes doppen in ruil voor een stukje chocolade. Hout hakken, onderbroeken breien, 48 paar sokken wassen…

Kom je helpen? Want ook nu is er nog altijd genoeg te doen in het Elisabeth Weeshuis Museum! Help Kaat de keukenmeid bij de was of het maken van boter voor een heel weeshuis. Of ga groenten oogsten in de moestuin en speel het moestuinspel in het labyrint van hagen. Op zolder kun je heerlijk spelen en zijn er altijd nieuwe activiteiten passend bij het themajaar.

Dagje uit in Culemborg

Het Elisabeth Weeshuis Museum is een echte aanrader voor gezinnen op zoek naar een bijzonder en kindvriendelijk uitje. Spelenderwijs leren kinderen over de verschillen tussen het kind zijn van toen en nu. Over het leven in een weeshuis en het leven in de stad Culemborg. Ouders en opa’s en oma’s leren en werken mee en kunnen genieten in het café, de zonnige binnentuin en de museumwinkel.

Een bezoek aan dit familiemuseum is bovendien prima te combineren met wat vrijstad Culemborg nog meer te bieden heeft. Uitwaaien in de uiterwaarden, een klompenpaden een eeuwenoude binnenstad met vele terrasjes, verrassende winkels en de haven aan de Lek.

Wees welkom in het Elisabeth Weeshuis Museum in Culemborg!

Autor: routeburo