Sint-Gorik en -Magdalenakerk

Parochiekerk Sint-Gorik en -Magdalena
Georiënteerde, gotische pseudo-basiliek, opklimmend tot het einde van de veertiende eeuw of het begin van de vijftiende. De kerk ligt in een bocht van de klimmende straat en wordt tot op heden omgeven door een ommuurd kerkhof. De kerkhofmuur is opgetrokken uit baksteen op een zandstenen basis en heeft dekplaten van blauwe hardsteen; arduinen hekkenpijlers met bekronende bolornamenten; rechts van de toegang ligt het monument voor de gesneuvelden. De kerk werd beschermd als monument bij K.B. van 25 maart 1938.De dubbele patroonheilige refereert aan het bestaan van twee kerken in Kobbegem in de veertiende-vijftiende eeuw: de Sint-Gorikskerk nabij het huidige Torenhof, Torenhof nr. 7, en de Maria-Magdalenakapel op deze plaats, zie ook gemeente-inleiding. Aanvankelijk bestond Kobbegem immers grotendeels uit een agrarisch domein waarvan de opbrengst in de achtste-negende eeuw in handen kwam van de Sint-Baafsabdij van Gent. Tot dit domein, waarvan de kern zich situeerde in het gebied ten zuiden van de Molenbeek in de omgeving van het huidige Torenhof, behoorde ook een kerk, de Sint-Gorikskerk, die ontstaan was als eigenkerk op het einde van de achtste of in het begin van de negende eeuw. Circa 1100 verkreeg ook de abdij van Affligem vaste voet in Kobbegem, meer bepaald in het onbebouwde en onontgonnen gedeelte ten noorden van de Molenbeek die de gemeente nagenoeg halveert; hierdoor ontstond een nieuwe woonkern in de omgeving van de huidige Sint-Goriks- en Magdalenakerk; op het einde van de veertiende of in het begin van de vijftiende eeuw, volgens J. Verbesselt in 1356, werd hier een kapel gebouwd die werd toegewijd aan Maria-Magdalena. Jarenlang was er een sterke concurrentie tussen beide kerken, strijd die in de zestiende eeuw beslecht werd in het voordeel van Sint-Magdalena aangezien de bevolkingskern rondom de Magdalenakapel geleidelijk aan belang won, vermoedelijk mee bepaald door de veiliger ligging over de Molenbeek in een periode waarin Kobbegem geteisterd werd door oorlog en geweld. Er vond een dorpsverschuiving plaats van de oude naar de nieuwe kerk, de eredienst evenals de patroonheilige werden naar hier overgebracht; de Sint-Baafsabdij behield het begevingsrecht tot het einde van het ancien regime. De oude, vermoedelijk romaanse Sint-Gorikskerk bleef na de godsdiensttroebelen in puin liggen.

rudip