Begrazingsraster

Zonder ingrijpen van de mens groeit de heide snel dicht tot bos en verdwijnen de meeste planten en dieren van de heide onherroepelijk. Heidelandschappen worden in stand gehouden door ze te gebruiken, te 'beheren', zoals dat eeuwenlang gebeurde: door beweiden, plaggen, maaien. Sinds 1972 grazen er schapen op de Kalmthoutse Heide. Schapen werden trouwens van oudsher op de heide gehoed (mest, vlees, melk, wol e.a. producten). Nu wordt een gehoede kudde zeer gericht ingezet om delen, die vergrast zijn met pijpenstrootje, aan te pakken. Pijpenstrootje heeft een kort en explosief groeiseizoen. Schapen eten ook jonge boompjes en verhinderen zo dat het bos terugkeert. Bovendien verjongen zij de struikhei. Sinds een tiental jaren grazen er ook Gallowayrunderen in de heide. Runderen zijn haast uitsluitend graseters. Er zijn twee kleinere kuddes, die niet gehoed worden en vrij rondlopen in het terrein. Ze zijn niet agressief tegenover wandelaars, maar het is ten zeerste aangeraden hen niet te benaderen en zeker niet te voederen. Vanaf half november verhuizen de grazers naar hun winterkwartieren buiten de heide, om pas terug te komen half mei. In deze periode is er in de heide te weinig voedsel voor de grazende dieren. Door begrazing ontstaat een mozaïek van onbegraasde en intensief begraasde delen, rustplaatsen waar meer mest wordt gedeponeerd, tredpaden en kale zandige plekken. Zulk gevarieerd patroon is gunstig voor vele typische diersoorten: boomleeuwerik, loopspinnen, insecten zoals loopkevers en vlindersoorten als groentje, heideblauwtje en heidevlinder.

Agentschap voor Natuur en Bos