De Vlooybergtoren, surrealistisch baken in het Hagelands landschap

De Vlooybergtoren is een oriëntatiepunt in het Hagelandse landschap en staat op zo’n 80 meter boven de zeespiegel. De toren werd gebouwd in 2013 nadat de vorige uitkijktoren, een houten constructie in het bos, het begeven had. De gemeente Tielt-Winge schreef een wedstrijd uit en het ontwerp van het Langdorps architectenbureau Close To Bone kwam als winnaar uit de bus. De Vlooybergtoren is een verrassend voorbeeld van het architecturale principe ‘form follows function’: in plaats van een conventionele spiraalvormige uitkijktoren werd het een zwevende constructie in de vorm van een trap. Wat is meer voor de hand liggend dan een doodgewone trap om zijn doel te bereiken?

De Vlooybergtoren won de eerste prijs in de Staalbouwwedstrijd 2014 in de categorie specifieke elementen. De jury argumenteerde de beslissing als een project vol spanning, vol fantasie, vol absurditeit. Iets waar de bezoeker zich zeker kan bij aansluiten.

De toren was oorspronkelijk 11,28 meter hoog, 20 meter lang en woog 13 ton. Het geraamte van gegalvaniseerd staal werd bekleed met roestbruin cortenstaal. Die kleur verwijst naar de ijzerzandsteen in de onmiddellijke ondergrond waarop de toren gebouwd werd. De constructie met 55 treden lijkt te zweven, maar je kan gerust zijn: een kleine sokkel van massief beton en twaalf ondergrondse kabels van 35 meter houden de toren absoluut overeind.

De oorspronkelijk geraamde kostprijs van 135.000 euro – waarvan 25.000 euro Europees geld – leidde tot felle discussies in de gemeenteraad. De uiteindelijke kostprijs was 126.266,85 euro.

De toren kreeg extra bekendheid door de televisiereeks 'Callboys'

Vijf jaar na de inhuldiging werd de toren in de nacht van 29 juni op 30 juni 2018 beschadigd door een explosie, nadat feestgangers getracht hadden er een lichtend baken van te maken door hooibalen met benzine in brand te steken. De herstelde toren werd ongeveer 1,5 m hoger en een beetje langer.

Jan Rymenams