Westerbegraafplaats

De Westerbegraafplaats werd in 1873 in gebruik genomen als seculiere begraafplaats voor voornamelijk vooraanstaande burgers. De toegangsgebouwen en de afsluitingsmuur werden tussen 1867 en 1882 opgericht naar ontwerp van de toenmalige stadsarchitect Adolphe Pauli.

Historiek
Het ‘gemeentelijk kerkhof van Gent’ of de ‘Westerbegraafplaats’ is gelegen aan de noordwestrand van de stad, buiten de Brugse Poort, op de grens met Mariakerke. Het vroegere kerkhof van de Brugse Poort, ontstaan na het decreet van Jozef II (1784), bevond zich meer zuidwaarts, meer bepaald op de hoek van de Elyzeese Velden met de Gasmeterlaan. Het werd naar Palinghuizen langsheen de Brugse Vaart overgebracht in 1872, in een toen nog landelijk en quasi onbebouwd gebied.

De Westerbegraafplaats werd vanaf 1 januari 1873 in gebruik genomen. Het liberale stadsbestuur onder burgemeester Charles de Kerchove de Denterghem wou een volkomen geseculariseerde begraafplaats creëren, namelijk zonder te compartimenteren per confessie. Tot 1919 waren de graven op dit kerkhof ongewijd, waardoor het tot vandaag nog in de volksmond gekend is als het ‘geuzenkerkhof’, het was destijds dan ook voornamelijk de begraafplaats van vooraanstaande liberalen en socialisten, hoogleraren en kunstenaars. Deze graven, vaak naar ontwerp van bekende Gentse beeldhouwers, bevinden zich meestal in het oudste gedeelte van het kerkhof, namelijk een rechthoekig ommuurd park ten zuiden. Latere uitbreidingen, onder andere in 1911, vonden plaats aan de oost- en westkant en vertonen een typisch geometrische aanleg uit de 20ste eeuw.

Een gekasseide weg, aangelegd in 1869, met een beukendreef leidt van Palinghuizen aan de Brugse Vaart naar het poortgebouw. De toegangsgebouwen en de afsluitingsmuur werden opgericht naar ontwerp van de toenmalige stadsarchitect Adolphe Pauli tussen 1867 en 1882. Het ontwerp van de begraafplaats betrof zijn laatste opdracht als stadsarchitect, reeds in 1867 werd hij na zijn ontslag adviserend architect en werden de werken uitgevoerd onder leiding van zijn opvolger stadsarchitect J. Hofman. Het project voorzag een beplant kerkhof met een parkaanleg (’jardin des morts’) bestemd voor 13.300 graven, omsloten door een galerij voor monumentale graven en grafkelders en een schuilplaats voor bezoekers, en een muur met een ingangspoort in de vorm van een triomfboog. De galerij die later zou worden opgetrokken werd echter nooit uitgevoerd.

Bron: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/126562

Rudy Wuyts