Kasteel Slotendries

Kasteel Slotendries, ook kasteel van markgravin de Courtebourne, heden zogenaamd "Het Kasteel".

Classicistisch kasteel van circa 1800 gelegen midden een rechthoekig omwald park in een domein dat vanaf de vroege middeleeuwen bekend stond als Slotendries (zie Slotendries nummer 3). Tot de 16de eeuw bewoond door verschillende leenhouders van Sint-Baafsabdij. Vertoonde vroeger een dubbele omwalling die een scheiding maakte tussen het hoofd- en neerhof, en op de kaart van Ferraris aangeduid als de Sint-Antoniushoeve. In de 18de eeuw in bezit van de adellijke familie de Plotho. Twijfelachtige historische gegevens verhalen dat barontrappist Frans de Plotho eind 18de eeuw het plan opvatte op het domein een trappistenklooster te bouwen. Kort na 1790 viel de pas aangevangen bouw stil. Met het voorhanden zijnde bouwmateriaal zou toen voor 1805 het huidig kasteel zijn opgetrokken. Midden 19de eeuw bewoond door M.T.J. Thecla de Nedonchel die, door haar huwelijk met een afstammeling van de familie de Plotho markgravin de Courtebourne werd, stichteres van het aangrenzende bedevaartsoord van Onze-Lieve-Vrouw.

Toegang tot kasteel via ijzeren hek tussen arduinen hekpijlers, in de vorm van Dorische zuilen met dekplaat en via ijzeren brug over de wal, gedateerd links en rechts 1833.

Volledig onderkelderd kasteel van drie bouwlagen op rechthoekige plattegrond, vijf traveeën breed en twee traveeën diep, onder afgeknot schilddak (zinkplaten), vroeger afgezet met balustrade en voorzien van centrale horlogelantaarn. Hoogstwaarschijnlijk opgetrokken naar ontwerp van architect J.B. Van de Cappelle. Links aangebouwde lagere dienstvleugel van twee bouwlagen en vier traveeën met plat dak, rechts aangebouwde vleugel met sacristie en kapel onder flauw hellend zadeldak. Zelfde bepleisterde voor- en achtergevel, voorgevel witgeschilderd en met een bordes over de hele gevelbreedte en een rechte steektrap ter hoogte van het middenrisaliet van drie traveeën dat voorheen bekroond was met een driehoekig fronton. Lijstgevel met door arduinen hoekstenen gemarkeerde zijtravee. Door arduinen kordons afgelijnde horizontale geledingen met hoge rechthoekige vensters, voorheen beluikt. Benedenverdieping van middenrisaliet met rondboogvormige deurvensters tussen arduinen penanten. Eenvoudig omlopend hoofdgestel met gekorniste kroonlijst op klossen. Interieur zonder noemenswaardig mobilair.

Kapelvleugel met afgerond koor aan beide zijden verlicht door drie halfronde radvensters. Binnenruimte geritmeerd door Ionische pilasters.

Voormalige hovenierswoning gesitueerd in de westelijke hoek van het domein met op het zuiden uitziende voorgevel en twee haaks ervoor opgerichte dienstgebouwen, uit de eerste helft 19de eeuw. Gewitte bakstenen gebouwen met gepikte plint, van één bouwlaag onder zadeldaken (Vlaamse pannen). Woning van het dubbelhuistype met zeven traveeën voorzien van getoogde muuropeningen op dorpels met tegels voor de ramen.

Voormalige loods en eendenhok rondom hetzelfde rechthoekig binnenerf. Duiventoren gesitueerd in de buiten oostelijke hoek van de hierboven beschreven dienstgebouwen. Gewitte bakstenen constructie uit de 19de eeuw met merkwaardige aanleg, namelijk gebogen tot een cirkelsegment met centrale toren onder schilddak (Vlaamse pannen) en aan weerszijden een smalle en lage vleugel onder lessenaarsdak (roofing, vroeger mogelijk dienstig als eendenhokken). Toren met rondboogdeur en rij van negen rechthoekige vlieggaten onder de houten daklijst. Binnenin houten wenteltrap. Zijvleugels voorzien van rechthoekig deurtje op de hoeken en ieder vijf halfronde vlieggaten (waarvan vier gedichte in totaal) op een omlopend kordon. Zijgevels met vijf rechthoekige vlieggaten. Gevels afgelijnd door houten kroonlijst.

Portierswoning gesitueerd naast de toegang van het kasteel (rechts), bijna palend aan de hoek gevormd door de wal. Enkelhuis op rechthoekige plattegrond, van twee bouwlagen en twee ongelijke traveeën, onder schilddak (Vlaamse pannen), van circa 1800 (?). Geschilderde bakstenen lijstgevels. Voorgevel met rechtervenstertravee waarin getoogde vensters met kleine roedeverdeling. Links breed uitgespaard rechthoekig muurveld waarin rechthoekige deur onder twee gedichte halfronde vensters met bakstenen omlijsting. Achtergevel geritmeerd door pseudo-pilasters en rondboogvormige spaarvelden met vensters.

Oranjerie gelegen op het eind van de ommuurde vroegere moestuin, nu bloementuin, achter de hovenierswoning, uitziend op het zuidwesten. Bakstenen constructie van één bouwlaag en negen traveeën met gebogen aanleg onder dito schilddak (Vlaamse pannen). Lijstgevel met Venetiaans deurvenster in de licht uitspringende middentravee, rondboogpoorten in de hoektravee. Voorts licht getoogde hoge vensters met ijzeren schuiframen met roedeverdeling. Tegen rechterzijgevel aangebouwde glazen serre.

Bron: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/26678

Rudy Wuyts