Heirweg

Noord-zuid georiënteerde landelijke weg met licht kronkelend verloop, die vanaf de Hulstemolenstraat noordwaarts loopt tot over de grens met Ingelmunster. Ten zuiden van de Hulstemolenstraat loopt de weg verder in een landwegel die er aansluiting geeft op een tweede landwegel die het verlengde vormt van de Harelbeeksestraat. De benaming "Heirweg" doet vermoeden dat de huidige straat deel uitmaakt van een aloude middeleeuwse verbindingsweg tussen Brugge en Kortrijk. Een mogelijke Romeinse oorsprong is niet te achterhalen. De oudste vermelding "heirstraete" dateert uit 1477, in de 16de en 17de eeuw worden ook de varianten "herstraete", "heerstraete" en "heerewech" gebruikt. Soms ook "Brugse Heirweg" genoemd. Op een kaart bij het renteboek van het leen "Tollenaers" (1732) wordt de straat vermeld als "heerstraete van Brugghe naer Cortryck". Een kaart van het "canton Diestvelt" (1778) vermeldt de straat nog als "D'Herstraete loopende van Cortryck naer de Stadt Brugghe". De weg heeft haar belang verloren bij aanleg van de huidige Brugsesteenweg ten oosten van Lendelede rond het midden van de 18de eeuw. In de Atlas der Buurtwegen (1847) wordt de weg bijgevolg al aangeduid als "Ouden Heirweg" maar nog steeds beschreven als "Chemin de Courtrai à Bruges". De Atlas geeft weer dat de weg vroeger doorliep naar het zuiden toe, om aansluiting te geven op "den Steenweg" van Lendelede naar Hulste. Zuidelijker wordt ook een stuk van de huidige Veldbosstraat benoemd als "Ouden Heirweg". De verbinding tussen de Harelbeeksestraat en de Hulstsestraat en de aansluiting met de Heirweg wordt thans gemaakt door landwegels als restant van het vroegere wegennet, deels onderbroken door de Rijksweg. In het eerste decennium van de 20ste eeuw wordt de straat verhard met grind.
Vnl. agrarische en woonfunctie. Op de kaart van de heerlijkheid van Schardauwe (1724) en de Ferrariskaart (1770-1778) komen verspreide hoevebebouwing (o.m. nrs. 4 en 6) en enkele losse woonhuizen voor, vnl. aan de oostzijde van de straat gelegen. Nr. 6, hoeve "Ouden Heirweg", teruggaand op een oudere hoeve in L-vormige constellatie, maar thans met volledig gerenoveerd woonhuis en schuur. Nr. 10, "Straatboshoeve", onduidelijke weergave op Ferrariskaart. Op de Atlas der Buurtwegen (1847) weergegeven als een samenstel van twee landarbeiderswoningen met voorliggend landgebouw. Verbouwing van een ouder volume, met incorporatie van oudere delen. Vanaf de straat is thans nog een oude witgekalkte zijgevel waarneembaar, de erfgevels zijn volledig vernieuwd.
RIJKSARCHIEF GENT, Familiefonds, nr. 1268: Kaart van het "canton Diestvelt in Lendelede", 1778.
RIJKSARCHIEF GENT, Fonds de Ghellinck de Vaernewijck. Supplement, nr. 324: Tiendboek van de heerlijkheid van Schardauwe, 1724.
RIJKSARCHIEF KORTRIJK, Aanwinsten, VI, nr. 6673: Renteboek Tollenaers, 1732.
DELAERE J., 75 Lendeleedse straatnamen, in Lethae, nr. 14, 1995, p. 21.
DELAERE J., Geschiedenis van Lendelede tot 2000, Kortrijk, 2000, p. 346, 536.

[email protected]