Wielewaalstraat

Landelijke kronkelende straat die het kruispunt van Schuiferskapellestraat en Heidenskerkhofstraat verbindt met de Puttensdreef. Tijdens het ancien regime is de weg grotendeels gekend als de Tieltse Binnenweg. In de Atlas der Buurtwegen (1846) behoort het westelijke straatdeel samen met de huidige Landauwestraat tot het tracé van de "Thieltschen Binneweg", omschreven als "Chemin de Pitthem vers Thielt par le lieu dit het Zwartegat". Het oostelijke straatdeel, vanaf de Landouwestraat tot de Puttensdreef, wordt vermeld als "Nieuwestraet" en omschreven als "Chemin de celui dit: Thieltschenbinnenweg à celui dit: Puttensdreve, par la ferme Vanmaele".
De huidige straatnaam is afgeleid van het leen "Ter Wielewalle" (1557), ook "Ter Meulene" (1575) genoemd, dat gelegen was in de Landouwestraat. Reeds in het midden van de 17de eeuw wordt een "Wielewaelstraetje" genoemd die vanuit de huidige Landouwestraat vanaf het goed "Ten Wielewalle" of "Ten Meulene" (1575) noordoostwaarts naar het goed "Ter Espt" (1532) loopt, vlakbij de huidige Turkeijensteenweg op de grens met Tielt. Dit straatje wordt nog op de Atlas der Buurtwegen (1846) weergegeven als "Wiedewalstraetje", omschreven als "Sentier de Pitthem à Thielt". Thans verdwenen.
Vanaf het "Goed te Ooigem" (nr. 16) loopt een landweg in noordoostelijke richting, om uit te komen op de Schuiferskapellestraat, op de Atlas der Buurtwegen (1846) "Hoyghem straet" genoemd. Enkele decennia daarvoor liep de openbare weg ten oosten van de hoeve (zie primitief kadasterplan, circa 1830), in plaats van de huidige toestand ten westen, zoals reeds weergegeven op de Atlas der Buurtwegen (1846).
Naast hoeve nr. 18 loopt een smalle voetweg die de verbinding maakt tussen Wielewaalstraat en Tiengebodenstraat, op de Atlas der Buurtwegen (1846) deel uitmakend van het "Cafféstraetjen" (zie Tiengebodenstraat). Vormde voor het midden van de 19de eeuw de hoofdweg tot de hoeve.
Overige toponiemen zijn Wielewallehoek en Wielewallebeek.
Voornamelijk agrarische functie. Verspreide hoevebebouwing, veelal in geschiedenis opklimmend tot de 18de eeuw. Nr. 18, thans bestaande uit gerenoveerde volumes, met huidige schuine opstelling van woning ten opzichte van schuur, reeds voorkomend op primitief kadasterplan (circa 1830), met enkele kleinere bijgebouwen. Voorkomend op het landboek van Pittem uit 1761 (27ste begin) als twee volumes in L-vormige opstelling, met oostelijk bijgebouw. Sedert het begin van de 18de eeuw bewoond door familie Danneels, op de Atlas der Buurtwegen (1846) vermeld als "Ferme Danneels". Ten noordoosten bevond zich nog een stuk walgracht (verdwenen). In het derde kwart van de 19de eeuw enige tijd bewoond door Karel Van de Putte (1850-1922), Vlaamsgezind schrijver. Gerenoveerd in het begin van de 21ste eeuw. 18de-eeuws schuurvolume in rode baksteenbouw onder zadeldak in Vlaamse pannen, erfgevel voorzien van nieuwe muuropeningen, gedichte asemgaten, schuurpoort, westelijk wagenhuis. Resterende doornhaag langsheen de wegel.
Nr. 17, weergegeven op primitief kadasterplan (circa 1830) als woonhuisvolume met kleinere bijgebouwen. Vernieuwd rond het midden van de 20ste eeuw, thans woning in rode baksteenbouw onder pannen zadeldak, muuropeningen met betonlateien. Lagere voormalige oostelijke stalaanbouw onder golfplaten zadeldak, voorzien van nieuw parement. Eertijds mogelijk een geheel vormend met de naastgelegen hoeve Oostwijk nr. 22bis (zie aldaar), die in L-vormige opstelling wordt weergegeven op het landboek van Pittem uit 1761 (27ste begin).
Gelegen op de linkeroever van de Zwartegatbeek, langs een oostelijk doodlopend zijstraatje: nrs. 23 en 24, nieuwbouwvilla's uit het begin van de 21ste eeuw. Nr. 21, sterk vernieuwde eenlaagswoning. Bebouwing op deze plaats wordt al weergegeven in het midden van de 18de eeuw, zie landboek van Pittem uit 1761 (28ste begin).
Westelijk begin van de straat gekenmerkt door vrijstaande woningen in tuin, uit het laatste kwart van de 20ste eeuw.
RIJKSARCHIEF BRUGGE, Gemeente Pittem. Oud Archief, nr. 28/6: "Nieuwe ommelooper ende terrier der prochie van Pitthem", door D. Seghers, 1761, kaart 27.
DE BUSSCHERE K., Karel Van de Putte (Pittem 1850 – Gent 1922), in De Roede van Tielt, jg. 16, nr. 3, 1985, p. 106-156.
DEVOLDERE W., Oude Pittemse hoeven, in Het gemeentelijk infoblad Pittem-Egem, jg. 6, nr. 2, 2007, p. 19-20.
HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan... praten. De roede van Tielt, Tielt, 2005, p. 159.
Bron: Devooght K. & Santy P. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Pittem met deelgemeente Egem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL49, (onuitgegeven werkdocumenten).
Auteurs: Devooght, Kristien & Santy, Pieter

[email protected]