Plateau

Kerstmis 1881. Driehonderd gezinnen van het Bataviabeluik krijgen te horen dat ze plaats moeten ruimen voor de komst van een nieuw universiteitsgebouw. Het kan de stad niet zoveel schelen waar de arbeiders heen gaan. Het voornaamste is dat de armtierige buurt – een gevaar voor de volksgezondheid! – wordt gesaneerd. Een prestigieus universiteitsgebouw is volgens het stadsbestuur precies wat de Blandijnberg vol fabrieken en arbeiderswoningen nodig heeft.

10 jaar later opent dit Instituut van de Wetenschappen. Het heeft een oppervlakte van 14.700 vierkante meter en is een van de grootste gebouwen van België. Omdat het gebouw omgeven is door smalle straten, is het niet in één oogopslag te bekijken. Maar het is werkelijk gigantisch. Het is opnieuw een stadsarchitect en hoogleraar die het ontwerp maakt. Adolphe Pauli tekent een gebouw op maat van de 19de eeuwse wetenschappen vol laboratoria, leslokalen, werkplaatsen en kabinetten.

Er zijn twee ingangen. Die in de Plateaustraat geeft toegang tot de ingenieursscholen. Vier allegorische beeldhouwwerken boven de ingang verbeelden de oorspronkelijke studierichtingen van de ingenieursopleiding: Bruggen en Wegen, Burgerlijke Bouwkunde, Kunsten en Fabriekswezen en Architectuur. De rijke voorgevel van het majestueus gebouw herinnert aan de grandeur van de opleiding: de Gentse ingenieursscholen waren wereldvermaard in de negentiende eeuw. Op het hoogtepunt zitten hier meer studenten dan in de andere faculteiten samen. Architect Pauli tekent vijf binnenpleinen en hoge ramen om de tekenzalen van veel licht te voorzien. De tweede ingang van het complex ligt in de Rozierstraat en geeft toegang tot de faculteit Wetenschappen. Natuurkunde, scheikunde, geologie en paleontologie krijgen er elk een vleugel.

Pauli krijgt veel lof voor zijn ontwerp. Hij is er in geslaagd alle wetenschappen onder één dak onder te brengen. Of toch voor even. Wat niemand kan voorspellen is hoe snel de wetenschappen en studentenaantallen in de 20ste eeuw zullen expanderen. In 1905 is de Plateau, ondanks zijn monumentale omvang, al te klein. Sindsdien is het gebouw ononderbroken in transitie: verdiepingen worden opgesplitst, binnenpleinen volgebouwd, kelders ingericht, afdelingen verhuisd. Het Plateaugebouw is een quasi ondoordringbaar labyrint geworden waar generaties studenten in zullen verdwalen.

UGentMemorie