Jozef De Vroey, ‘Mauern müssen fallen’

Het Sint-Rochusmemoriaal werd in 1965 opgericht op de plaats waar de tweede groep gijzelaars in de vroege ochtend van 20 augustus 1914 gefusilleerd werd. Het werd gebouwd op de plaats waar weduwe Tielemans op eigen kosten reeds een gedenkzuil voor haar man en de andere slachtoffers had laten oprichten. In 1939 zou ze de grond aan de stad schenken. Volgens De Vroey begon toen de verloedering van deze plek en is deze situatie aanleiding om het geweten van de Aarschottenaren wakker te schudden. Het was deken Polleunis die de plaats naar waarde weet te schatten en zich inzette voor de bouw van een herdenkingskapel die tegelijkertijd aan de parochianen de mogelijkheid bood om hier de zondagsmis te vieren. Vier jaren en heel wat moeilijkheden verder heeft het geduurd, voor in augustus 1965 de kapel kon ingewijd worden.

De financiering was moeilijk. De stad Aarschot zou slechts aarzelend met geld over de brug komen. De opbrengst van het boek ging volledig naar het project. De parochianen zamelden geld in. De Vroey probeerde via de Duitse katholieke pers beroep te doen op enig schuldgevoel van de Duitsers.

Wanneer de eerste steen gelegd wordt op 24 mei 1964, tacht De Vroey de Duitse ambassadeur over te halen aanwezig te zijn en hanteerde hij de profetische woorden ‘Mauern müssen fallen’ op een moment dat de Berlijnse muur (1961) nog maar net was gebouwd. De inhuldiging van het Sint-Rochusmemoriaal in 1965 wordt samen met een Duits priester gecelebreerd en is duidelijk een gebaar van verzoening. Maar wanneer de volgende jaren elk teken van berouw van het ‘Duitse volk’ achterwege blijft, groeit er een onredelijke haat in het hart van De Vroey. In zijn credo ‘Vergeven, ja. Vergeten, nee.’ wordt de ‘ja’ bij vergeven doorstreept en vervangen door een rode ‘neen’.

Jan Rymenams