Top Down / Bottom Up

Alexandra Bircken - Beaufort 2024

Het ene jonge meisje daagt de wetten van de zwaartekracht uit. Schijnbaar moeiteloos voert ze een handenstand uit op de hoogste rand van het Koning Albert I monument. Haar evenbeeld staat beneden, op de toppen van haar tenen en met gestrekte armen. Zoals Atlas het hemelgewelf op zijn schouders droeg, draagt dit meisje het gewicht van de wereld van vandaag en gisteren. De lichamen van jonge vrouwen worden gezien als het ultieme symbool van jeugd en schoonheid en worden vaak als dusdanig gecommercialiseerd. Alexandra Bircken liet zich inspireren door haar dochter die aan gymnastiek doet. Het model voor deze sculptuur moest deze houding twee volle minuten aanhouden – dat vergt een flinke dosis (wils)kracht.

De begrippen top down versus bottom up duiken op in domeinen als sociologie en marketing. Vinden evoluties in de maatschappij plaats doordat grote figuren van bovenaf de touwtjes in handen hebben en veranderingen aansturen, of is het net het volk dat van onderuit (grassroots) de dingen in beweging zet en veranderingen afdwingt? Dit kunstwerk zet ons aan het denken: staat het meisje op haar hoofd of staat onze wereld op zijn kop? Dat is slechts een kwestie van perspectief. Het gevoel van vervreemding wordt nog versterkt door de helgroene kleur, een typische lakkleur in de auto-industrie. Die stoere, mannelijke wereld sluipt de wereld van de jonge meisjes binnen.

Alexandra Bircken

Duitsland, °1967

Opgeleid als modeontwerper maakt Alexandra Bircken merkwaardige assemblages met natuurlijke materialen en herkenbare objecten zoals wol en draad, takken en stoffen, panty’s, ski’s of motorpakken. Toch zijn de combinaties altijd onverwacht, informeel en suggestief, waarbij de oorspronkelijke functie, de gebruikswaarde of de draagbaarheid ervan in een nieuwe samenhang impliciet naar de schoonheid van het alledaagse kunnen verwijzen.

In plaats van de afzonderlijke onderdelen staat de totaalcompositie dan ook centraal in haar ‘samengestelde clusters’. De vaak zichtbaar handmatige, ambachtelijke en daardoor onregelmatige manier van werken, toont dat haar bewegende sculpturen soms zacht en soms hard aanvoelen. Haar organische en antropomorfe minimalisme is verbonden met een artistiek onderzoek naar materialisme, mens versus machine en de mens als machine. In haar oeuvre verschijnen motorfietsen naast hobbelpaarden, bungelen rubberen figuren nonchalant aan ladders en verschijnen beelden van jonge meisjes in glanzend groen autolak op historische plekken.

Alexandra Bircken verkent het menselijk (vrouwelijk) lichaam, dat verweven is met weerbarstige verlangens, veranderlijke genoegens en erotisch geweld in schijnbaar dubbelzinnige en complexe taferelen. Ze heeft een voorliefde voor het onthullen van innerlijke aspecten van specifieke gewoontes, werpt een blik op locaties waar geschiedenis verborgen ligt en moedigt je aan om aandacht te besteden aan de werking van machtsverhoudingen. Zo toont ze de menselijke conditie in al zijn verscheidenheid, met de kwetsbaarheid van het vlees en de kracht van de geest.

PASAR MijnRoute.be