Sint-Martinuskerk - Sint-Martens-Latem

De kerk is pittoresk gelegen in een ommuurd kerkhof ten oosten van het dorpspleintje in de nabijheid van de Leie.

Het smeedijzeren 18de-eeuws toegangshek, afkomstig van het kasteel van Deurle, in 1840 geschonken door mevrouw Hopsomere. De huidige witgekalkte muren en hekpijlers dateren van de heraanleg van 1965. Op het kerkhof bevinden zich enkele merkwaardige graven van onder meer Albijn Van den Abeele (1835-1918), oud burgemeester, schrijver en kunstschilder, van beeldhouwer baron George Minne (1866-1941) met beeld van Moeder en kind, en het graf van de familie Ziane-Raes met beeld van beeldhouwer Leon Sarteel.

Oudste vermelding in 1121, toen de kerk door de bisschop van Doornik-Noyon onder patronaat van de Gentse Sint-Baafsabdij geplaatst werd. Vermoedelijk was het een kleine basilicale kerk met achthoekige kruisingstoren en koor, opgetrokken uit Doornikse kalksteen in onregelmatig verband (opus incertum) waarvan duidelijk sporen bewaard zijn.

De kerk werd beschadigd tijdens de godsdiensttroebelen van de 16de eeuw en belangrijke verbouwingen/vergrotingen en herstellingen vanaf het tweede kwart van de 17de eeuw.

Schilderijen: De hemelvaart van Maria door A. Van den Heuvel(?) (1644) boven hoofdaltaar; Heilige Maria ontvangt de rozenkrans uit handen van Heilige Dominicus van G. van de Woestijne (1900) boven noordelijk zijaltaar; Heilige Martinus van Tours, door M. Schelck, 1966 boven het zuidelijk zijaltaar.

Beeldhouwwerk: Mariabeeld van Mathias Zens (1874); houten borstbeeld van een bisschop (Heilige Martinus?) uit de zeventiende eeuw (hoofdaltaar).

Meubilair: portiekaltaren in gepolychromeerd gemarmerd hout: hoofdaltaar van Sint-Martinus uit het klooster van Sint-Barbara (Gent), in 1685 in de kerk geplaatst; zijaltaren (noordelijk van Onze-Lieve-Vrouw en zuidelijk van Sint-Martinus) in Lodewijk XVI-stijl van 1771. Kansel van 1771 door J. Martens, met dubbele trap en onderaan beeld van Heilige Kerk. Biechtstoel naar ontwerp van J. Martens van 1767 in Lodewijk XVI-stijl. Orgel gebouwd door L. Lovaert van 1861, gewijzigd in 1925 en 1966.

Verschillende grafplaten in de kerk uit de 17de, 18de en 19de eeuw.

Willem Vandenameele