Reconstructie Dodendraad

Reconstructie Dodendraad

De Draad, ook Dodendraad of Dodenhek genoemd, was een 332 kilometer lange draadversperring die tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Duitse bezetters van België werd aangelegd langs de grens tussen het bezette België en het neutrale Nederland.

In Duitse stukken werd de versperring officieel aangeduid als Grenzhochspannungshindernis.

De versperring stond onder dodelijke elektrische spanning en moest verhinderen dat oorlogsvrijwilligers en Duitse deserteurs België ontvluchtten.

Tevens moest het hekwerk verhinderen dat spionageberichten uit bezet gebied via Nederland geallieerde spionagediensten bereikten en diende het smokkel tegen te houden.

De Draad kostte naar schatting vele honderden mensen het leven, maar kon niet voorkomen dat duizenden mensen op velerlei manieren de grens passeerden.

Na de oorlog werd het dodenhek snel afgebroken.

Den doodendraad

Om te beletten dat er nog jonge mannen vanuit België naar het neutrale Nederland trokken om het front in de Westhoek te bereiken, trok de Duitse bezetter in 1915 een elektrische draadversperring op langs de grens met Nederland (ca.300 km lang). Hierdoor zou ook de spionage, brievensmokkel en de klassieke smokkel worden gestopt. Vermits de versperring niet exact de grens volgde, kwamen vele mensen in ‘niemandsland’ terecht en werden zelfs hele gemeenten afgesneden zoals Meer, Nieuwmoer en Essen. In Wuustwezel liep den Doodendraad naast de Klot.

De afsluiting bestond uit 3 delen: in het midden draden die onder stroom stonden - gemiddeld 2000 Volt - en aan weerszijden een rij draden die als bescherming of waarschuwing dienden. Het was verboden om zich binnen een afstand van 100 tot 300 m van de afsluiting te begeven. In die tijd waren de mensen op het platteland helemaal niet vertrouwd met elektriciteit en kenden de gevaren ervan ook niet.

Naast de Klot is een reconstructie gebouwd van de ‘dodendraad’.

Opvallend zijn de onderlinge verbindingen met de stroomdraden, de versteviging met T-ijzers en de twee draden boven de eigenlijke elektrische afsluiting. Stoutmoedige smokkelaars of verzetslui waagden het toch om aan de overkant te geraken.

Een houten vat of fietsvelg, ladders en het passeursraam waren primitieve, maar veel gebruikte hulpmiddelen.

Een gewillige bewaker omkopen met geld, voedsel of tabak was natuurlijk ook een mogelijkheid. Duitse militairen bewaakten dag en nacht de draad en aarzelden niet om het vuur te openen.

Aan de andere kant hielden Nederlandse douaniers of militairen ook de wacht.

In Wuustwezel zijn minstens 6 slachtoffers gekend die stierven aan de dodendraad.

Wim Blankers