Wandeling Temse Wilfordkaai - Durmetuin (4,56 km enkel)

Een uitwerking van Boottochten Scheldeland i.s.m. Scheldegids.
Rivertours staat in voor de reservatie en logistieke uitvoering van de toeristische vaarprogramma's van Boottochten Scheldeland.

We starten onze wandeling aan de steiger van de Wilfordkaai. We gaan richting Markt.
Op onze rechterkant, in de bocht zien we het borstbeeld van Arthur Wilford .
Arthur Wilford (°Temse, 8/3/1851 - +St.-Joost-ten-Node, 22/12/1926), lid van de vooraanstaande familie
Wilford (cf. Wilfordkaai), was een voornaam pianist en componist. Hij studeerde aan het Koninklijk
Muziekconservatorium te Brussel en stichtte de uitgeverij Het Vlaamsche Lied en de Vlaamsche Muziekschool, de eerste Nederlandstalige muziekschool in Brussel, later Wilfordschool genoemd; vanaf 1904 (tot zijn overlijden) was hij directeur van deze instelling. Arthur Wilford speelde een belangrijke rol in de verspreiding van de Vlaamse muziek.
Het oorspronkelijke borstbeeld van de hand van de Brusselse beeldhouwer War Van Asten (1888-1958)
stond van 1933 tot 1991 op het grasplein rechtover De Watermolen. Met het oog op de plaatsing van de
beeldengroep De kaailopers enerzijds en de noodzakelijke restauratie van het beeld anderzijds, werd het in de lente van 1991 verwijderd. Het beeld bleek echter dermate aangetast, dat restauratie onmogelijk was. Op basis van het origineel creëerde Valeer Peirsman een nieuw beeld (kunststeen). Het kreeg een plaats op de volledig heringerichte hoek van de Wilfordkaai, waar tot 1970 het woonhuis stond waarin beeldhouwer Karel Aubroeck opgroeide. Het beeld werd officieel onthuld op zaterdag 20 juni 1992 ter gelegenheid van de opening van de Kaaifeesten. In juni 1995 werd het kunststenen beeld op de granieten sokkel vervangen door een bronzen versie. De uitvoering in kunststeen bevindt zich sindsdien in het Gemeentemuseum.
Op het kruispuntje gaan we links en laten de Onze Lieve Vrouwekerk rechts van ons. Voornamelijk gotische en neogotische kerk met barokke toren.
Het gotisch gedeelte is gegroeid rond een Romaanse kerk, waarvan het ontstaan teruggaat tot de 11de eeuw (vermoedelijk nog vroeger). Opgravingen in maart 1979 brachten de halfronde Romaanse absis aan het licht.
De zuidelijke dubbele kruiskerk bevat nog één opgevulde Romaanse rondboognis met afbraakmateriaal van de oorspronkelijke, vermoedelijk karolingische kerk. Volgens de overlevering zou deze door de H. Amelberga, beschermheilige van Temse, in de 8ste eeuw opgericht zijn. In de loop der eeuwen vonden verscheidene verbouwingen en uitbreidingen plaats. De barokke toren werd in 1721 gebouwd. De westgevel en de hele benedenkerk werden in 1886-1888 opgetrokken. De kerk omvat talrijke kunstschatten en merkwaardigheden. Het praalgraf van ridder Roeland Lefèvre (heer en weldoener van Temse) dagtekent van 1517. De grafsteen van de H. Amelberga, met koper ingelegd, is van 1872. Naast de klassieke merkwaardigheden, eigen aan oudere kerken, dienen vooral de schilderijen en het
zilver- en beeldhouwwerk speciaal vermeld.
We nemen aan het Dexia-kantoor de Dijkstraat.
Een beetje verder slaan we links het dijkpad in. Vanaf hier wordt u vergezeld door de indrukwekkende
Schelde langs De Nieuwe Zaat …
Vroeger de trots van Temse: de Boelwerf. Op deze werf werden met ca. 3000 werknemers de grootste zeeboten gemaakt. De Boelwerf was het grootste Belgische scheepsvaartbedrijf, in 1829 opgericht door Bernard Boel (1798-1872), oorspronkelijk timmerman op de scheepswerven in Antwerpen-Zuid. Opgevolging werd verzekerd door zijn zoon Jozef Boel. De eerste 50 jaar bouwde de scheepswerf houten schepen en werkten er slechts enkele werknemers. Het bedrijf bouwde gemiddeld één boot, voornamelijk tjalken, per jaar. Vanaf 1900 begon het aantal schepen dat gebouwd werd, langzaam te stijgen, en nam ook het aantal werknemers toe. De grootste bloei ontstond echter na de Tweede Wereldoorlog, toen het bedrijf, dat toen J. Boel & Zonen heette, internationaal doorbrak. Toen de werf in 1979 haar 150-jarig bestaan vierde, telde zij 3000 werknemers, een aanzienlijk deel van de bewoners van Temse. De privé-onderneming was uitgegroeid tot een middelgrote werf met wereldfaam. Het jubileum viel samen met de bouw van een LPG-tanker van 57.000 m3 met een zeer symbolisch bouwnummer: op de kop 1500, de Petrogas II, die thans onder de naam Hariette N onder
de vlag van Singapore vaart. In dezelfde periode groeide ook de syndicale delegatie uit tot een inspirerend voorbeeld voor het ‘strijdsyndicalisme’ in België. De boegbeelden van deze stroming, Jan Cap (ACV) en Karel Heirbout (ABVV), kregen nationale bekendheid. Na een reeks afsplitsingen op 19 december 1980 van holdings en scheepsfirma’s, zoals Almabo en Exmar bleef de eigenlijke werf over onder de naam Boelwerf. Na het faillissement in 1982 van Cockerill Yards, een werf in Hoboken aan de overkant van de Schelde, nam Boelwerf ook deze werf over. De onderneming groeide daardoor nog tot 3500 werknemers.
Door de internationale crisis in de scheepsbouwsector raakte de onderneming halverwege de jaren ‘80 in de
problemen, en werd zij op 28 oktober 1992 failliet verklaard. De werf was al die tijd overeind gehouden door de overheid, die grote bedragen aan goedkope scheepskredieten toegestaan had aan de scheepseigenaren. Deze kredieten zijn later voor een groot deel kwijtgescholden of verloren gegaan.Na stakingen en een bezetting werd het bedrijf in 1993 weer opgestart, nu met deelname van de Vlaamse overheidsholding Gimvindus en onder de naam Boelwerf Vlaanderen. Deze werkte de laatste (zeven) bestellingen af, waarna zij op 30 november 1994
ook failliet ging.
Door de gunstige ligging tussen de drie polen Gent, Brussel en Antwerpen, alsook de charmante ligging aan de Schelde, de vernieuwende architectuur en een totaalvisie, hebben in 2009 al meer dan 1000 nieuwe bewoners hun weg naar de nieuwe Zaat gevonden. Ondertussen wordt De Zaat tastbaarder en neemt de kwaliteit toe: de prachtig aangelegde jachthaven wordt tijdens de zomer gretig gebruikt en biedt een meerwaarde aan de skyline van Temse, de pleinen worden verder al even zorgvuldig uitgewerkt. De ervaring eigen aan De Zaat wordt ingezet voor de nieuwe residenties die van deze site een “eigen stad” aan het maken zijn. Verder langs het linkse kant van het pad en aan en net voor de hangar van de firma Cordeel ziet u de resten van het destijds grootste droogdok ter wereld.
Ter hoogte van de bedrijfsgebouwen van Schoenen Torfs slaat u links in om het dijkpad te vervolgen. Beneden volgt u het pad langs de lange bomenrij.
Dit gebied is een gecontroleerd overstromingsgebied van 93 ha en is volledig omringd door een dijk op
Sigmahoogte van 8 m. Alleen aan de Schelde-oever is een gedeelte slechts 6,8 m hoog, zodat bij stormvloed
het Scheldewater in de polder kan lopen om verdere overstromingen te voorkomen.
De dijken worden beheerd door de Dienst van de Zeeschelde; het polderbestuur zorgt voor het onderhoud. De beplanting van notelaars, de rustbanken en geasfalteerde dijken maken dit natuurrijk gebied aantrekkelijk voor wandelaars, fietsers en joggers.
Ter hoogte van de overzet in Tielrode volgt u het jaagpad richting Hamme waarbij u de veerdienst
links van u laat. Net voor de scherpe bocht thv Durmestraat (die ons naar de naastliggende wijk zou brengen) slaan we rechts het veld in en volgen we het pad tot aan de Gentstraat. De ingang van de Durmetuin bevindt zich aan uw linkerkant.
Durmetuin in de Gentstraat wordt in de volksmond wel eens den hof van de generaal genoemd, naar de
bewoner van het huis van 1924 tot 1970. Vóór 1924 was het een braakliggende grond met enkele thuja’s. Na 1924 werd de tuin verdeeld: een gedeelte werd aangelegd als park met geometrische figuren en een ander deel werd moestuin en boomgaard. Na de Tweede Wereldoorlog werd vooral de moestuin onderhouden. Verder werd hier en daar een boom aangeplant en liet men voor de rest de natuur zijn gang gaan. Vanaf 1983 werd de tuin geherstructureerd en werd gestart met het aanplanten van een ontzaglijke variëteit aan eiken. De huidige
eigenaar, Chris Wittebroodt, is lid van de International Oak Society en wisselt gegevens en zaden van eiken uit
over gans de wereld.
Door de internationale crisis in de scheepsbouwsector raakte de onderneming halverwege de jaren ‘80 in de
problemen, en werd zij op 28 oktober 1992 failliet verklaard. De werf was al die tijd overeind gehouden door de overheid, die grote bedragen aan goedkope scheepskredieten toegestaan had aan de scheepseigenaren. Deze kredieten zijn later voor een groot deel kwijtgescholden of verloren gegaan.Na stakingen en een bezetting werd het bedrijf in 1993 weer opgestart, nu met deelname van de Vlaamse overheidsholding Gimvindus en onder de naam Boelwerf Vlaanderen. Deze werkte de laatste (zeven) bestellingen af, waarna zij op 30 november 1994
ook failliet ging.
Door de gunstige ligging tussen de drie polen Gent, Brussel en Antwerpen, alsook de charmante ligging aan de Schelde, de vernieuwende architectuur en een totaalvisie, hebben in 2009 al meer dan 1000 nieuwe bewoners hun weg naar de nieuwe Zaat gevonden. Ondertussen wordt De Zaat tastbaarder en neemt de kwaliteit toe: de prachtig aangelegde jachthaven wordt tijdens de zomer gretig gebruikt en biedt een meerwaarde aan de skyline van Temse, de pleinen worden verder al even zorgvuldig uitgewerkt. De ervaring eigen aan De Zaat wordt ingezet voor de nieuwe residenties die van deze site een “eigen stad” aan het maken zijn. Verder langs het linkse kant van het pad en aan en net voor de hangar van de firma Cordeel ziet u de resten van het destijds
grootste droogdok ter wereld.
Ter hoogte van de bedrijfsgebouwen van
Schoenen Torfs slaat u links in om het dijkpad te vervolgen. Beneden volgt u het pad langs de
lange bomenrij. Dit gebied is een gecontroleerd overstromingsgebied van 93 ha en is volledig omringd door een dijk op Sigmahoogte van 8 m. Alleen aan de Schelde-oever is een gedeelte slechts 6,8 m hoog, zodat bij stormvloed het Scheldewater in de polder kan lopen om verdere overstromingen te voorkomen.
De dijken worden beheerd door de Dienst van de Zeeschelde; het polderbestuur zorgt voor het onderhoud.
De beplanting van notelaars, de rustbanken en geasfalteerde dijken maken dit natuurrijk gebied aantrekkelijk voor wandelaars, fietsers en joggers.
Ter hoogte van de overzet in Tielrode volgt u het jaagpad richting Hamme waarbij u de veerdienst
links van u laat.
Net voor de scherpe bocht thv Durmestraat (die ons naar de naastliggende wijk zou brengen)
slaan we rechts het veld in en volgen we het pad tot aan de Gentstraat. De ingang van de Durmetuin bevindt zich aan uw linkerkant. Durmetuin in de Gentstraat wordt in de volksmond wel eens den hof van de generaal genoemd, naar de bewoner van het huis van 1924 tot 1970. Vóór 1924 was het een braakliggende grond met enkele thuja’s. Na
1924 werd de tuin verdeeld: een gedeelte werd aangelegd als park met geometrische figuren en een ander deel werd moestuin en boomgaard. Na de Tweede Wereldoorlog werd vooral de moestuin onderhouden. Verder werd hier en daar een boom aangeplant en liet men voor de rest de natuur zijn gang gaan. Vanaf 1983 werd de tuin geherstructureerd en werd gestart met het aanplanten van een ontzaglijke variëteit aan eiken. De huidige
eigenaar, Chris Wittebroodt, is lid van de International Oak Society en wisselt gegevens en zaden van eiken uit
over gans de wereld.