Art Nouveau in Elsene

Start vanaf de Brusselse ring, op het Louizaplein (trein: Zuidstation). Volg de Louizalaan langs de rechterkant tot nr. 163. Loop daar rechts de P.E. Jansonstraat in. Bij het Tasselhuis 1 op nr. 6 sta je meteen voor het ‘manifest’ van Victor Horta (1861-1947), grootmeester van de art nouveau. Dit was in 1893 zijn debuut (amper 32) in de nieuwe stijl en qua binneninrichting de eerste pure art nouveau-woning ter wereld. Deze en drie andere woningen van Horta staan intussen op de Unesco Werelderfgoedlijst. Dan neem je de volgende rechts, de Livornostraat (art nouveau: nr. 83). Stap door tot op het tweede kruispunt, met de Florencestraat (hoekhuis nr. 48). Beide woningen tonen de meer sobere, tijdloze art nouveau van architect Van Rysselberghe. Terug naar het vorige kruispunt en rechts de Defacqzstraat in. Hier levert de art nouveau sprankelende kunstwerken af met nrs. 48 en 50, schitterende woningen uit 1897 en 1998 van die andere grootmeester: Paul Hankar. Hij ontwierp ze voor bekende Brusselse kunstschilders. Wandel aan het volgende kruispunt even de Faiderstraat in, tot aan de nrs. 83 en 85, van nog twee andere AN-architecten. De eerste liet zich duidelijk inspireren door Horta. Keer terug en volg opnieuw de Defacqzstraat, tot nr. 71. Dit pareltje bouwde Paul Hankar voor zichzelf, met een sublieme gevel vol speelse details, zoals de vier beschilderde nissen onder de kroonlijst. Ontcijfer de dierensymboliek bij de cyclus ochtend-dag-avond-nacht. Loop de straat verder af tot de Charleroisesteenweg en volg die even naar links tot aan de Amerikastraat, eveneens links. Daarin tot aan de nrs. 23-25: huis en atelier 2 van Victor Horta himself. Hij bouwde het in 1998-1901, op het toppunt van zijn roem. De vrij sobere voorgevel verraadt amper het luxueuze raffinement van het comfortabele interieur. Perfectionist Horta ontwierp zelf ieder detail. Huis (op Unescolijst) en bookshop zijn dagelijks, behalve maandag, open van 14-17.30 u.; www. hortamuseum.be. De Amerikastraat volg je tot het einde (AN nr. 205) en langs een rij gezellige eethuizen en via het A. Leemansplein tot aan de Vleurgatsesteenweg. Steek die over en neem in de Van Eyckstraat de eerste links: De Crayerstraat (nr. 34, Van Rysselberghe). Je komt weer op de Louizalaan, die je oversteekt aan de rotonde en een kort stukje naar rechts volgt. De eerste links is de Belle Vue-straat, met de nrs. 42-44-46 als kleur- en bloemenrijk AN-ensemble. Kies opnieuw rechts, de dalende Munsterstraat (nrs. 30-32) en laat de Kloosterstraat en de Dageraadstraat rechts liggen. Rechts ligt een park met de abdij van Ter Kameren. Draai hier links mee met de weg en je komt zo bij de vijvers van Elsene. Sla de Klauwaertslaan links in en draai in tegenwijzerzin rond de eerste vijver 3 . De waterpartij is omgeven door chique stijlvolle herenhuizen, vaak met art nouveauaccenten. Zowel in de Klauwaertslaan als in de Generaal de Gaullelaan aan de andere kant, die je ook kunt volgen. Je komt steeds uit bij het oorlogsmonument op de de Gaullelaan; daar tegenover kies je de stijgende Vilain XIV-straat (nrs. 7-9-11). Dan meteen rechts de Dalstraat in, met rechts een hele gevelrij die dweept met (betaalbare) art nouveau voor de gewone burgerij. Op het einde scherp links de Meerstraat in, opnieuw stijgend. Het nr. 6 charmeert door z’n originele, geometrische glaspartijen. Nogmaals rechts en weer de Louizalaan, met rechts, op nr. 224, een laatste hoogtepunt van Victor Horta: het Solvayhuis 4 . Met een onbeperkt budget gebouwd voor Armand Solvay, zoon van de beroemde scheikundige Ernest. Het interieur (Unescolijst) is een uitbundig visueel vuurwerk van dure materialen en warme tinten. Groepsbezoeken mogelijk na afspraak.