Door de IJzerpolders

Afspraak aan de Sint-Bavokerk van Merkem (V), deelgemeente van Houthulst. De naam verwijst naar de vroegere grensfunctie (Merk of Mark = ‘grens’ en hem = ‘nederzetting’). Merkem lag vroeger op de zuidgrens van VeurneAmbacht. Het werd al in de 9de eeuw vermeld, maar het dorp werd tijdens de Eerste Wereldoorlog op één enkele hoeve na volledig verwoest en moest helemaal heropgebouwd worden. De streek was in de Grooten Oorlog het toneel van hevige gevechten, die hier op 17 april 1918 cumuleerden in ‘De slag om Merkem’. De vernielde laatgotische Sint-Bavokerk werd in 1925 door een driebeukige hallenkerk met westertoren vervangen.

Wandel vanaf de kerk naar rechts en na 150 m opnieuw naar rechts. Rechts zie je het kasteel van Merkem 1 , na de oorlog heropgebouwd in Vlaamse renaissancestijl. De asfaltweg wordt weldra brede veldweg en brengt je na 500 m aan de Martjevaart. Ga naar links en na 50 m naar rechts via een bruggetje over de vaart en dan rechtdoor op een smal betegeld pad naast een smalle afwateringsgracht met bijbehorende mooie knotwilgenrij. Tijdens een nat najaar of winter kan dit pad onder water staan! Enig alternatief is dan de wandeling in de omgekeerde richting aan te vatten en via de Westpoezelstraat meebochten naar de Oostpoeselstraat. Het landschap is aangenaam open en rustig. Het tegelpad bocht haaks naar links en dan naar rechts. Aan de asfaltweg ga je naar links. Wandel rechtdoor in de Oostpoeselstraat en na iets meer dan 1 km, rechtover huisnummer 12 naar rechts, ook de Oostpoeselstraat. De grote boerendoeningen wisselen elkaar af. Ga aan de T-splitsing naar links in de Westpoezelstraat. De kerk links voor je is die van Bikschote, een deelgemeente van Langemark-Poelkapelle. De Westpoezelstraat wordt Van Raemdonckstraat. Bij de splitsing verlaat je de betonweg en ga je rechts op de smallere asfaltweg, nog steeds de Van Raemdonckstraat. Aan de steenweg naar rechts en onmiddellijk weer rechts (bordje monument Gebr. Van Raemdonck ). Na 150 m sta je aan het kanaal Ieper-IJzer. Ga naar rechts op het jaagpad. Het kanaal loopt ongeveer evenwijdig met de Ieperlee, reeds in de middeleeuwen een belangrijke handelsweg tussen Ieper en Nieuwpoort en Brugge. Het kanaal werd gegraven tussen 1636 en 1643. Na 800 m zie je rechts het monument voor de gebroeders Van Raemdonck 2 , afkomstig uit Temse en in Vlaanderen een symbool van broederliefde. Edward en Frans waren tijdens WO I beiden sergeant en sneuvelden in de nacht van 25 op 26 maart 1917, samen met de Waalse korporaal Aimé Fievez, na een nachtaanval op het Stampkot in Steenstrate. Hun heldhaftige broederliefde tot in de dood werd een symbool van de Vlaamse Beweging. Het monument is opgetrokken met betonblokken van het Stampkot. De broers liggen begraven in de IJzertoren. Wandel verder op het rustige jaagpad, rechts afgezoomd met een prachtig lint van es en links de oever afwisselend met rietkragen en knotwilgen met hun voet in het water. Op het kanaal komen o.a. blauwe reiger en aalscholver voedsel zoeken en in de rietkragen broeden fuut en kleine karekiet. In de winter foerageren in de weiden ganzen en eenden en zelfs wulpen. Negeer na meer dan 3 km de Westpoezelstraat en stap na nog 700 m over de Martjevaart en verder langs het Ieper-IJzerkanaal richting Drie Grachtenbrug. Wandel aan de brug links op het jaagpad onder de brug naar de Iseraboot 3 , een tot bezoekerscentrum omgebouwd binnenschip. In het ruim van de boot brengt een tentoonstelling het verhaal van de IJzer van bron tot monding. Je kunt er ook terecht voor een verfrissing. Keer na een eventueel bezoek aan de boot terug naar de Martjevaart en ga nu naar links op de verharde veldweg langs de Martjevaart. Na 1,5 km kom je aan een rood-witte slagboom. Ga hier naar links terug, richting kerk van Merkem.