Kaster en de Zyptevallei

Verharding: afwisselend stapsteentjes, verharde & onverharde wegen

Start: Sint-Petruskerk, Juliaan Claerhoutstraat, Kaster. We maken gebruik van de knooppunten (KP in tekst) in het wandelnetwerk ‘Land van Streuvels’.

Openbaar vervoer: op weekdagen, Anzegem station (aan wandelknooppunt 3)

Kaster wordt voor het eerst vermeld als Castra in 1075 en is afgeleid van het Latijnse ‘castrum’, wat lijkt te verwijzen naar de aanwezigheid van een Romeins legerkamp. In de grensgebieden van het Romeinse rijk refereren plaatsnamen vaak naar een verdedigingsfunctie. Al in 1641 werden Romeinse munten gevonden te Kaster, in de 20ste eeuw dakpan resten en ook duidelijke sporen van een echte nederzettings kern (1ste-3de eeuw) met Romeinse woonhuizen, zowel in Kaster als Tiegem. Tijdens de Romeinse tijd wordt de gemeente van zuid naar noord doorsneden door de heirweg Bavai - Oudenburg.

1. We starten aan de Sint-Petruskerk van Kaster (KP 19-20). Met de rug naar de kerk lopen we de gekasseide Juliaan Claerhoutstraat af tot aan de Bevrijdingslaan (N382), richting KP21.

De Sint-Petruskerk wordt omgeven door linden, die helaas nogal fel ingesnoeid worden. De toren wordt bekroond door een mooie klokvormige leien torenhelm, die we tijdens de wandeling van ver zullen zien opduiken aan de horizon. Juliaan Claerhout was pastoor van Kaster van 1911 tot 1929. Hij was een heemkundige en archeoloog die in Kaster ooit een, nu verdwenen, volkskundig museum uitbouwde.

 

2. Let op: hier steken we de drukke N382 over langs het zebrapad, stappen naar links voorbij de vervallen boerderij poort. Op de gevel van het woonhuis zie je de datering 1759. We slaan onmiddellijk weer rechts af, naar Butsegem. Het imposante herenhuis achter het ijzeren hek op de hoek is deel van de aloude boerderij. Aan KP 21 gaan we rechts naar KP 22 en dan linksaf naar KP 26. Het stapsteentjespad begint achter de uitnodigende zithoek met boomstammetjes. Rechts hebben we zicht op de glooiende akkers, maar ook op de vele hoogspanningsmasten. We komen uit op de Bassegembosstraat.

Bassegem is de naam van een oude heerlijkheid waarvan het centrum de mooie witte hoeve verderop links was.

 

3. Aan KP 26 slaan we rechtsaf naar KP 25 en daar links naar KP97. Daar nemen we richting KP 98. Enkele meter verder, aan nr. 24 zie je een mooie natuurlijke tuin. Aan de linkerkant hebben we een prachtig zicht op het Sint-Arnolduspark en Tiegemberg (79 m). Rechts komen we voorbij de (gesloten) ingang van Bassegembos.

In feite is Tiegemberg een gefossiliseerde zandbank van een oude zee, ook wel ‘getuigenheuvel’ genoemd. De reliëfverschillen vinden hun oorsprong in de erosie van zandduinen die oorspronkelijk bedekt waren met formaties van ijzerzandsteen. Op en rond de heuvelrug ligt een bronnengebied met typische bronbiotopen die de beekvalleien voeden. De heuveltoppen in de buurt noemt men ook wel ‘kleikoppen’ met een natte bovenlaag die ongeschikt is voor landbouw.

 

4. Verderop aan KP 98 slaan we rechts af langs Bassegembos. Je kunt uitrusten aan de zitbank-ligbed combinatie. Aan het einde van het bos moeten we door 2 weidepoorten. We volgen het aardepad tot aan KP 99, bij de boerderij aan de Oudepontstraat.

Het Bassegembos is een vrij klein natuurgebied (6 ha), wat geïsoleerd gelegen tussen verschillende weilanden. Het is een erg waardevol eikenbos met veel wilde hyacint, dé blikvanger in de vroege lente. Verder vinden we eik, es, esdoorn en grauwe abeel en hakhout met tamme kastanje en es. De bosranden zijn vrij rijk ontwikkeld met iep, rode kornoelje, Spaanse aak en zoete kers. Het bos is de ideale rust- en broedplaats voor tal van roofvogels, waaronder de buizerd. Andere vogels, zoals de grote bonte specht en de groene specht, de gaai en de boomklever, doen het hier erg goed. Dit bos was lang in adellijke handen en diende vooral als jachtgebied en voor houtontginning. Zo ontsnapte het aan de landbouwontginningen in de loop der jaren.

Het bos is enkel toegankelijk na aanvraag via mail aan natuurpuntanzegem@telenet.be

 

5. Nu stappen we linksaf naar KP1 en aan de Zyptestraat en daar slaan we rechtsaf naar KP2. Links in de verte zien we de afgeplatte kerktoren van Anzegem, verwoest door brand op 16/10/2014.

Aan de Zyptestraat krijgen we zicht op de vallei van de Nederbeek (of Zyptebeek).

Die ontspringt hogerop in de omgeving aan het Sint-Arnolduspark. Met het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan wordt deze mooie vallei beschermd als bovenlokale beekvallei.

Dit belet niet dat de provincie West-Vlaanderen net na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 hier een tracé voor een ring rond Anzegem heeft vastgelegd… Tegen de plannen voor een ring wordt al jaren geprotesteerd door de meerderheid van de Anzegemse bevolking.

 

6. Let op: goed uitkijken bij het oversteken van de Bevrijdingslaan (N382). Rechts van frituur ‘De fijnproever’(!) nemen we het pad dat uitkomt in de Langestraat. Daar rechtsaf tot aan KP 2 (bord staat links van het voetpad naast de rijweg). Aan KP 2 rechtsaf, stapsteentjes naar KP 11.

In 1868 kwam de spoorlijn Brussel-Kortrijk tot stand met een station in Anzegem. Dit trok nieuwe bedrijven aan zoals het textielbedrijf Lepoutre, destijds de grootste werkgever van Anzegem. Nu zijn de gebouwen ingenomen door het verpakkingsbedrijf Abriso en gebeurt alle transport van en naar het bedrijf over de weg! De spoorweg speelt al lang bijna geen rol meer in het goederenvervoer en de dienstverlening voor personenvervoer is minimaal: in de stations van Vichte en Anzegem stoppen alleen nog treinen op werkdagen.

 

7. Volg aan KP 11 de stapsteentjes naar KP 10, tussen de paardenweiden door. Links heb je zicht op de kerk van Grijsloke (53 m hoog). Aan de Neerbeekstraat rechts naar KP 10, vlak bij een gerestaureerde hoeve. Daar rechtdoor tot KP 12 en verder tot KP 13. Daar sla je linksaf richting KP 14. Langs de Bergwegel, halfweg KP 13 en 14 sta je op het hoogste punt (52,5 m) van de wandeling en kun je genieten van een weids vergezicht. In de verte kun je de St-Walburga kerk van Oudenaarde herkennen en zie je westelijker daarvan de Kwaremont en de Kluisberg! Aan de horizon komt langzaam de spits van de Sint-Petruskerk tevoorschijn.

Van hier strekken de beekvalleien zich uit richting Schelde. Het verval van de beken vanaf Tiegemberg tot de Scheldevlakte is doorgaans sneller, korter en steiler, met meer risico op erosie, meer dan aan de andere kant naar de Leie toe. Het landschap bestaat vooral uit glooiende kouters, met landschappelijk waardevolle landbouwgronden. We noemen ze ‘kouters’ omdat er al sedert de vroege middeleeuwen grote akkers zijn op vruchtbare zandleemgrond, gedraineerd en gemakkelijk te bewerken en gekenmerkt door een open uitzicht, zonder begroeide perceel randen.

8. Nabij de kerk van Kaster gaan we linksom, via KP 14 naar KP 15 & 16. Rechts, aan de Langedreef, tussen het groen, is de hoeve Corbie.

* Aan het witte kapelletje kun je de wandeling een kilometer inkorten door rechtsaf te slaan naar KP 17 en 19 terug te wandelen naar de startplaats (KP20).

Aan de Zelestraat zien we rechts de wijk Halendries in de natte vallei van de Kasterbeek. Je ziet minder uitgestrekte akkers dan daarnet, maar kleinere percelen met hagen en houtkanten. In deze vallei werden in Kaster twee omwalde hoeves bewaard, die het centrum vormden van een heerlijkheid, het Goed te Corbie en het Goed te Bassegem, dat we aan het begin van de wandeling zagen.

 

9. Voor de volle 8 km wandelen we aan het witte kapelletje naar links, richting KP 7 langs de Zelestraat. Bij het volgende T-splitsing, aan het bakstenen kapelletje gaan we niet verder linksaf naar KP 7, maar slaan we rechtsaf richting Elsegem. Verderop weer rechts houden; niet meer richting Elsegem. Op de volgende splitsing weer rechts houden en aan het einde van de Broekstraat komen we op de kasseien van ‘Varent’, de gewestweg N 382a. We gaan rechtsaf, tussen kapel en kruis, richting KP 17.

De Varentstraat is bij wielertoeristen een gekende kasseistrook die Kerkhove en Schelde, verbindt met Kaster. Pas in 1891 werd de weg verhard en later met essen omzoomd. Wegens het Romeinse verleden van Kaster beweert men dat de steenweg op deze plek oorspronkelijk deel uitmaakte van de oude Romeinse heirweg Bavai - Oudenburg Hij werd recent gerestaureerd om de veiligheid te verhogen en opnieuw in aanmerking te komen als passage in de Ronde van Vlaanderen.

10. Aan het einde van de Varent komen we rechts voorbij de mooie omwalde hoeve Corbie en hebben we links nog altijd een mooi zicht op de Kluisberg. We slaan aan KP 17 rechtsaf tussen de huizen, ook even de trappen op, en terug naar het startpunt aan KP 19-20.

De historische boerderij ‘Goed te Corbie’, is genoemd naar de beroemde abdij van Corbie (15 km van Amiens) aan de Somme in Picardië. De oudste vermeldingen gaan terug tot 1200. De hoevegebouwen zijn omringd door een brede watergracht. Het hoevecomplex is in modern beheer uitgegroeid tot een omvangrijk akkerbouwbedrijf van ongeveer 100 ha. Mooie gekasseide oprit met rijzige populieren.

Deze wandeling is ontworpen door Pol Ostyn en verscheen eerder in Klimop 2019-1. Alle foto's zijn van Pol Ostyn en Bernard Decock.

Klimop is het ledentijdschrift van Natuur.koepel vzw. Meer info: http://www.natuurkoepel.be