De Groene Wandeling

Wandel-en fietstocht rond het Brussels Gewest. Het fietstraject wijkt soms af van het wandeltraject: dat laatste is mooier en wordt gevolgd.

Bewegwijzerd in beide richtingen. Vanwege grote of kleine werken soms omleidingen, goed bewegwijzerd. Een zelf aangebrachte (dus niet-bewegwijzerde) kleine omleiding loopt doorheen het indrukwekkende Tournay-Solvaypark en niet er rond (km 28,8 - 29,1). 
Gratis ringmap bij Leefmilieu Brussel tel 02 775 75 75
Fietskaart van het Gewest (met Groene Wandeling) bij fietspunten en fietsverenigingen ( 2 euro); digitaal https://data.mobility.brussels/mobigis/nl
Op vele plekken kruist de route een halte van tram, metro of trein waar je met de fiets op kan.
Gedetailleerd artikel in tijdschrift FIETSEN MOET KUNNEN n°70
(www.fietsenmoetkunnen.be )

Fietsen rond Brussel? De Gordel is bekend: die loopt door de Vlaamse randgemeenten.

Er bestaat ook een prachtig circuit door het Brussels Gewest. Deze wandel- en fietsroute werd uitgetekend door de dienst leefmilieu en in 2008 officieel ingehuldigd. 

Je komt door heel wat natuur, dikwijls deel van het Europese ecologische netwerk “Natura 2000”. Fietsers mogen meestal door de groengebieden. Indien niet, worden ze er langs geleid met aparte bordjes. Toch is het beter even af te stappen en het voetgangerstraject te volgen dat zoveel mooier is.

 

Er is veel afwisseling. Als het traject door straten komt is het verkeer beperkt of zijn er veilige fietspaden. Als een drukke baan gekruist wordt zijn er verkeerslichten.

 

De route is in beide richtingen bewegwijzerd. De paaltjes staan op een hoogte van 1 of 2 m: kijk dus laag genoeg om ze niet te missen. Sinds 2023 volgt de route ook knooppunten. 

Infoborden geven het volledige traject weer, richtingborden nabijgelegen parken, monumenten en knooppunten voor het openbaar vervoer; speciale borden geven informatie over de fauna, de flora, of de geschiedenis.

Een plan is nuttig als je de weg kwijt raakt. Er is een folder, maar de fietskaart van het Brussels Gewest is zeer goed: een wegenkaart met alle fietsroutes én de Groene Wandeling. Routeyou geeft ook de mogelijkheid het gpx-bestand te dowladen. 

Trein-tram- en metrolijnen kruisen het tracé. Daarmee kan je gemakkelijk ter plekke komen, en elders terug. Op de trein mag de fiets mee tegen betaling, op de metro en nieuwe trams van de MIVB (Brusselse vervoersmaatschappij) gratis buiten de spitsuren. Op de bussen niet. Het plan van de MIVB is gratis te bekomen aan alle loketten van metrostations.

 

Sint-Agatha-Berchem

Kom je met de trein, dan is het station van Sint Agatha-Berchem een goed vertrekpunt. Volg op het perron de uitgang naar de Nestor Martinstraat en neem deze rechtsaf; vervolgens de tweede links (Guy Demanetpad) en je bent vertrokken.

Met de auto kom je hier vanuit de Ring/E40 (Oostende-Brussel). Die mondt uit in de Keizer Karellaan (R20). Links ligt het shopping centrum “Basilix”, rechts een weide op een helling. Langs beide kanten is er parkeergelegenheid, vooral in het shopping centrum.

 

Maar je kan deze tocht ook elders beginnen. Er zijn spoorwegstations in Bosvoorde, Ukkel-Kalevoet, Schaarbeek, Evere, Bordet, Jette; metrostations: Herrmann-Debroux, Erasmus, Stuyvenbergh, Vandervelde.

Met de auto via de E40 (Leuven-Brussel) afrit 19 Evere-Woluwe, ring afrit 18 Ukkel en 1 km verder P+R, A12 (Antwerpen-Brussel) tot het eindpunt Laken.

Naar de Heizel

Al snel kom je in het Koning Boudewijnpark. Het is langgerekt en volgt de vallei van de Molenbeek. Er zijn ook talrijke waterpartijen. De site was aanvankelijk gereserveerd voor de autosnelweg Sint Niklaas – Dendermonde - Brussel die nooit gerealiseerd werd.

Aan de overkant van de Bosstraat (kasseibaan) ligt het Laarbeekbos. Daar vind je het Normandische chalet: een schitterende plek om iets te drinken.

Aan het einde van het Boudewijnpark, rechtsaf, ligt de achterkant van het station van Jette. Hier heb je verbinding naar Brussel enerzijds, Aalst en Dendermonde anderzijds.

Even verder, onder de Bockstaellaan loopt de metrolijn 1A. De halte Stuyvenbergh ligt vlakbij. 

Volg een reeks parken: Sobieskypark, koloniale tuin (te voet), park van Laken.

Rechts daarvan ligt het koninklijk domein en het kasteel Stuyvenbergh.

Het Atomium en de Heizel laten we links liggen.

We komen langs het Amerikaans theater, tot 2012 een VRT studio Vroeger dook het pad door een reeks tunnels. Tijdens de Expo 1958 werden die aangelegd om het publiek van de tramhalte naar de wereldtentoonstelling leidden. Deze tunnels lopen onder de rotonde die het begin vormt van de A12 en zelfs over de perrons van de huidige tramhalte “De Wand”.

Het traject komt langs het Chinese Huis en de Japanse Toren: indrukwekkende gebouwen die we te danken hebben aan koning Leopold II. Bekijk ze zeker van dichterbij; ze zijn voorlopig niet te bezichtigen van binnen (https://www.regiedergebouwen.be/nl/projects/japanse-toren). De glasramen in de Japanse Toren geven een heel ander beeld dan deze in onze kathedralen. Om ze ten volle te bewonderen is een beetje zon gewenst.

Naar de Zenne en de Woluwe

Nu volgt een lange afdaling naar de vallei van de Zenne, via de Van Praetbrug over het kanaal van Brussel naar Willebroek. Hier zie je ook de Zenne, die even aan de oppervlakte komt.

Na een brug over een sporenbundel kan je linksaf naar het station van Schaarbeek .

De fietsroute loopt naar het “Moeraske”, een natuurgebied waar je doorheen rijdt, en aansluitend het park van de Goede Herder.

Bij de kruising van de Haachtsesteenweg ligt links, na 300 m, het spoorwegstation Bordet.

De Groene Wandeling komt nu langs het kerkhof van de stad Brussel. Het is 150 hectaren groot en zeer mooi aangelegd. Neem een kijkje naar de praalgraven van hoogwaardigheidsbekleders; moeilijker te vinden zijn de sobere kruisjes van Poverello-daklozen.

Door een stedelijker omgeving loopt de route naar de vallei van de Woluwe: dit is een beek die uitmondt in de Zenne. Fietsers worden omgeleid langs de de kapel van Lenneke Mare en de windmolen van Hof ter Mussen. De hele omgeving daarachter is ingenomen door de UCL met zijn stijlvol metrostation “Alma”. Dichterbij ligt het metrostation Vandervelde. (lijn 1B)

Te voet kan je de Woluwe volgen, ingebed in een groene omgeving, met zijn Lindekemaalmolen.

Op de hoek met Vanderveldelaan ligt een rustig café: brasserie Kwak.

Doorheen het park Malou dat wel een bos lijkt, kom je op de oude spoorlijn Etterbeek-Tervuren, nu een wandel- en fietspad.

Over de Tervurenlaan werd een indrukwekkende brug gelegd, vanwaar je het Trammuseum ziet.

De spoorlijn leidt door het park Van Woluwe met zijn vijvers. Als je de lijn volgt kom je uit op het metrostation Beaulieu en verder op de universiteitscampus van de VUB/ULB en het station van Etterbeek.

De Groene wandeling volgt de Woluwe, komt niet ver van het kasteel Hertoginnedal en langs het metrostation H.Debroux.

Als je het fietspad in de H.Debrouxlaan een km naar het oosten volgt kom je uit aan het “Rood Klooster”.

Na het Sony- en Ten Reukenpark belandt je in het Zoniënwoud.

Het Zoniënwoud

We verlaten de vallei van de Woluwe met een korte maar stevige klim en zitten meteen in het bos. Ook het kerkhof van Bosvoorde leunt er tegen; ga even binnen voor het zicht op de omgeving. 

Net voorbij de vijver van Bosvoorde loont een ommetje naar het kasteel van Tournay-Solvay.

Na een stevige klim in de Vuurkruisenweg, waar de route linksaf gaat naar de Twee Bergenlaan, zie je rechts een poort. Daarachter ligt de groentuin van het kasteel die nu in gebruik is door de buurtbewoners. Vandaar ga je door een boomgaard; in het midden van het domein, hoog boven een heuvel, staat een vervallen maar indrukwekkend kasteel. Nog verder is een uitgang naar de Dennebosstraat, die uitgeeft op het station van Bosvoorde.        

De Twee Bergenlaan – groot woord voor een smalle weg – gaat onder de spoorlijn door en klimt zachtjes tot de Lorreinendreef. Er staat een sequoia-boom met stamomtrek van 6,3 m!

Ukkel

Deze gemeente is bijzonder groen, en daarom gegeerd. Een optrekje kost hier wel driemaal meer dan een villa in Vlaanderen.

Doorheen het bos van Verrewinkel, het natuurreservaat Kriekenput en Kinsendaal kom je onder een imposante spoorwegviaduct. Rechts daarvan ligt het station Ukkel-Kalevoet.

Om het uur kan je met de trein terug naar het vertrekpunt, mits een overstap in Brussel-Noord.

Onder deze viaduct loopt de route verder, doorheen het groene Keyenbempt naar Vorst.

Aan de Stallestraat kom je aan de tramterminus ‘Stalle P’ (P+R). Met tram 4 kan je terug naar het Noordstation.

Vorst – Anderlecht – Molenbeek - Berchem

Het traject in Vorst, zowat 6 km, heeft weinig te bieden: veel verouderde industrie, een (voorlopige?) omleiding langs een drukke baan.

Wanneer het onder een spoorlijn gaat ben je in het station Vorst-Zuid en kan je terug naar het vertrekpunt, mits overstap in Brussel.  

Vanaf Anderlecht is de omgeving opnieuw de moeite waard. De Bollinckxstraat laat ons even de Zenne zien, voor deze onder de grond duikt en pas voorbij Brussel weer boven komt.

Je steekt de sluis over van het kanaal Brussel-Charleroi en volgt het jaagpad een paar kilometer. Goed gelegen langs het water ligt de Brasserie Luciano.

Dan wordt de Vogelzangbeek gevolgd. Wanneer je deze verlaat kom je aan de terminus van de metrolijn 1B: het station Erasmus. Hier ligt ook het universitair hospitaal van de ULB.

Aan de vijvers van Neerpede zie je de Luizenmolen, de tweede windmolen op het traject.

De omgeving sluit aan bij het Pajottenland: landelijk, met enkele hellingen.

Na het Peterbos kom je eventjes in Molenbeek, doorheen het Scheutbos.

Tenslotte volgt Berchem met het Wilderbos, Kattenbroek, Hunderenveld en Zavelenberg.

Deze mooie ‘berg’ ’is een weide ; de grazende koeien kijken uit op het shopping-centrum Basilix vanwaar we vertrokken zijn.

Overzicht

- Afstand: 62 km

- Start: Sint Agatha Berchem

- Verkorting: allerhande mogelijkheden

- Openbaar Vervoer: www.belgiantrain.be (trein); www.mivb.be (metro & tram)

- Reliëf: tamelijk vlak, beperkte hellingen

- Veiligheid: opletten vanwege kruisingen met wegen

- Bijzonderheid: natuur en stad, zeer veel afwisseling

- Blikvangers: Atomium, Brupark, Oceade, Mini-Europe, Chinees Paviljoen, Japanse Toren, kasteel van Hertoginnedal, abdij van het Rood Klooster, Zoniënwoud, …

- Fietsenverhuur: in verschillende stations (www.cyclo.org/nl/locatie/fietspunt-noord)

- Folder, info: Leefmilieu Brussel www.groene-wandeling.be tel 02 775 75 75

- Fietskaart Brussel: Fietsersbond Oude Graanmarkt 63 tel 02 502 68 51 [email protected]

  Mobiel Brussel 0800 94 001 of 0800 85 775 

- Gedetailleerde kaart (downlaadbar op gps): www.routeyou.com/route/view/61596/fietsroute-de-groene-wandeling.nl