Hildegard, de benedictines

Hildegard van Bingen wordt in 1098 in Bermersheim (sommige bronnen vermelden Bockelheim), nabij Mainz en Bingen aan de Rijn in het Duitse Rheinland-Pfalz, geboren in een adellijk gezin. Omdat zij het tiende kind in het gezin is, wordt zij aan de Kerk opgedragen. In die tijd was het gebruikelijk dat kinderen van adellijke families naar een kluizenaar of kluizenares werden gestuurd om een religieuze opvoeding te krijgen. Dat was naast een eerbetoon aan God een kans om te leren lezen en schrijven en een praktische oplossing voor grote gezinnen waarin vele monden gevoed moesten worden. Hildegards ouders maakten deze keuze waarschijnlijk ook omdat hun jongste dochter zo stil en teruggetrokken was. Er wordt soms gespeculeerd dat Hildegard aan migraine leed, en dat dit haar visioenen (mede) heeft veroorzaakt. Al vanaf zeer jonge, waarschijnlijk vijfjarige, leeftijd ziet zij namelijk beelden van lichtgevende voorwerpen, maar ook van toekomstige gebeurtenissen en de opbouw van de kosmos - visioenen overigens waarin verhoudingsgewijs zeer veel vrouwen voorkomen. Hildegard beseft op zeer jonge leeftijd dat niet iedereen dergelijke visioenen heeft en besluit haar gave te verbergen.

Zo komt Hildegard al op achtjarige leeftijd terecht bij de vrome gravin Jutta van Spanheim, die tevens haar tante is. Zij leidt daar een kleine religieuze vrouwengemeenschap in een kluis die tegen de muren van het benedictijner mannenklooster op de Disibodenberg aan gebouwd is. Hildegard leert hier lezen en schrijven en raakt vertrouwd met Latijn, Bijbelteksten, psalmen, liturgie en muziek. Met de jaren groeit deze ‘religieuze school’ uit tot een volwaardig klooster van zusters benedictinessen, met Jutta als abdis. Op vijftienjarige leeftijd legt Hildegard hier haar eeuwige gelofte af. Na de dood van Jutta wordt Hildegard, die dan 38 jaar is, tot abdis gekozen. Zij zou de kloostergemeenschap meer dan dertig jaar leiden. In die tijd begint Hildegard, met hulp van haar secretaris Volmar en medezuster Richardis, de visioenen die zij al vanaf zeer jonge leeftijd had, op te schrijven. De kerkelijke autoriteiten staan hier aanvankelijk sceptisch tegenover, maar dit verandert als Bernardus van Clairvaux en de aartsbisschop van Mainz tijdens de synode van Trier in 1147 Hildegard en haar visioenen onder de aandacht van paus Eugenius III brengen. Deze leest haar teksten en spoort Hildegard aan om haar werk voort te zetten. Zo voltooit zij met de pauselijke zegen haar eerste grote werk: Scivias (afkorting voor Scito vias Domini, ‘Ken de wegen van de Heer’). Later wordt Hildegard door deze paus Eugenius omschreven als de prophetissa teutonica (‘profetes van Duitsland’).

In datzelfde jaar maakt de eigenzinnige Hildegard haar vrouwenklooster onafhankelijk van Disibodenberg - dit overigens tegen de wil van de abt van het mannenklooster. Ze vertrekt met haar zusters naar de Rupertsberg bij Bingen. Dit zouden Hildegards meest productieve jaren worden: ze schrijft hier twee beroemde boeken over haar visioenen en theologische perspectieven, Liber vitae meritorum (‘Boek van de verdiensten van het leven’) en Liber divinorum operum (‘Boek van goddelijke werken’) en bovendien twee boeken over natuur, geneeskunde en voedingsleer: Physica en Causae et curae, die samen gebundeld werden als het Liber subtilitatum diversarum naturarum creaturarum (‘Boek van de geheimen van de natuurlijke schepping’). Vooral door de kruidenleer hierin staat Hildegard momenteel volop in de belangstelling, met name in Duitsland.

Ook componeerde Hildegard op de Rupertsberg haar volstrekt unieke muziek: meer dan tachtig liederen, een muzikaal toneelstuk, het Ordo virtutum (‘Spel der deugden’) en de Symphonia armonie celestium revelationum (‘Symphonie van de harmonie van de hemelse openbaringen’). De muziek van Hildegard is beslist niet typerend voor de middeleeuwse muziek. Zij heeft wel degelijk haar wortels in de Gregoriaanse muziek maar heeft daarentegen een zeer groot muzikaal bereik van wel twee octaven, grote intervallen, bloemrijke melodieën en lyrische teksten. Diverse van Hildegards muziekstukken zijn de afgelopen jaren onder grote belangstelling op cd uitgebracht. Ze is zelfs de eerste componist wier biografie bekend is.

bron: lucepedia.nl

Reacties Statistieken

| | Publiek