Kleine stadsgids door het historische stadscentrum van Brakel

De stadswandeling begint op de Markt Brakel.

Het stadhuis heeft een romaanse middensectie die rond 1250 is gebouwd. Rond 1410 wordt het in gotische stijl aangepast, onder andere met de uitbreiding van een trapgevel. Het renaissanceportaal met korfbogen en versierde blokomlijsting dateert uit 1573. Aan de marktzijde vindt u twee inscriptiestenen met spreuken.

Als u voor het stadhuis staat, bevindt zich rechts het Gastenhuis. Dit is een voormalig herenhuis uit de 18e eeuw met een klassieke voorgevel. De voorgaande gebouwen dateren uit de 14e eeuw. Tegenwoordig herbergt dit gebouw de VVV, het stadsmuseum van Brakel en trainings- en evenementenruimtes voor het jeugdmuziekwerk en de VHS.

De Oude Waag is een gotisch stenen huis dat rond 1350 werd gebouwd als stadshuis van de Ridders van Modexen. In 1553 wordt het gebruikt als stadsweegschaal en opslagruimte voor de natuurlijke belasting van de burgers aan de stad in de vorm van graanbelastingen. Daarna worden op de bovenverdieping appartementen gebouwd en tegelijkertijd wordt het gebruikt als politiebureau met gevangenis, brandweerkazerne en stadhuis. Na de renovatie en verbouwing in 1979 biedt het gebouw ruimte voor het stadsarchief van Brakel en de raadszaal. De begane grond wordt nu gebruikt voor tentoonstellingen.

Voor het stadhuis staat de Rolandszuil. Dit is een gotische zuil die vanaf 1385 werd gebruikt als symbool van het marktrecht en later ook als schandpaal.

De Marktfontein is in 1988 gemaakt door de kunstenaar Hubert Lönek uit Aken. De twee groepen figuren op de fonteinomranding tonen gebeurtenissen uit de sprookjes- en sagenwereld van Brakel.

Als u achter het stadhuis loopt, ziet u al snel de Parochiekerk St. Michael. Dit is een drieschepige romaanse basiliek met een kruisvormige plattegrond. Er is minstens één voorganger bekend, een zaalkerk met een ingesloten rechthoekig koor uit de 9e tot 12e eeuw. De uitbreiding van de kerk met de toevoeging van een gotisch hoogkoor vindt plaats in de 14e eeuw. De gedeeltelijke uitbreiding tot een hal met de uitbreiding van zijbeuken vindt plaats in de 16e eeuw en in 1856. De huidige toren (70 m hoog) wordt gebouwd van 1846 tot 1849. Belangrijke restauraties vinden plaats in 1989 en 1999. De kerk heeft een orgel met beschilderde zijpanelen van de barokschilder Johann Georg Rudolphi.

Ga nu door de Papengasse naar de Noordmuur, sla rechtsaf naar de Spitalgasse en kom uit op de Königstraße. Huisnummer 7 (Haus Sommer) is gebouwd in 1836. Het is een vakwerkhuis waar vroeger een landhandel plaatsvond. In 1995 werd het verbouwd en gerestaureerd.

Het oude pakhuis, Königstraße 9, wordt in 1821 gebouwd door de joodse familie Zadoc Sudheim en Hanna Weiler.

De Middenmolen, Königstraße 22, wordt voor het eerst genoemd in 1338 en dient later ook als stadsmeelmolen. Rond 1340 wordt de Neustädtische Nederzetting (Neustadt) gebouwd voor de opname van mensen uit opgegeven en verlaten omliggende dorpen, met zogenaamde herenhuisjes.

Aan het einde van deze straat bereikt u een van de vier stadspoorten, het Königstor (Mesmekertor - Messermachertor) uit 1329. De Oude Smidse staat op de resten van de voorpoort. De stadsmuur maakt deel uit van de oude stadsmuren.

Als u langs de muur loopt tot aan het einde en dan naar rechts gaat, komt u bij de Kapucijnerkerk. De kerk is gebouwd van 1715 tot 1718 door de Westfaalse barokarchitect Johann Conrad Schlaun. We raden aan eerst een wandeling te maken rond het oude kloosterdistrict (Kloosterstr., Kapuzinergasse, Neustadt, Ostheimer Str.). Aan de achterkant is nog een mooie poort met een Antoniusfiguur uit recentere tijden te zien. Het Antonius-bejaardentehuis, gebouwd op historische grond (1904-1974 ziekenhuis), leidt u van de Ostheimer Straße naast de Kapucijnerkerk naar de voormalige kloostertuin. Het voormalige Kapucijnenklooster wordt vanaf 1665 gebouwd op de plaats van het oude Heilig-Geist-Hospitaal uit 1304. Het klooster is een drieledig gebouw in eenvoudige barokvormen. Vanaf hier heeft u ook een indrukwekkend uitzicht op het achterste deel van de Kapucijnerkerk en op het oude klooster, nu parochiecentrum en Caritas-afdeling. Op de weg terug naar de kerkentree ziet u aan de zijkant van het gebouw een grot van slakkensteen, met daarin een beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes. Als u de straat verder omhoog in de richting van het stadscentrum loopt, kunt u de eenvoudige barokgevel van de kerk goed bekijken. Schlaun heeft zich in zijn bouwstijl gehouden aan de gewenste terughoudendheid. Alleen in de weelderigheid van het portaal heeft hij zich kunnen doorzetten in barokstijl en prachtige kleuren in het wapenschild. Het eenvoudige kruis daarboven is afkomstig van de Altenbekener ijzergieterij uit 1769. Het interieur van de kerk is ontworpen in de traditionele Westfaalse bouwstijl. Johann Conrad Schlaun heeft ook bijgedragen aan het interieur.

Als u verder gaat over de Ostheimer Straße, ziet u huisnummer 14. Dit is de voormalige synagoge met de woning van de rabbijn en de school in het voorhuis. Huisnummer 8 is het Legge-huis uit de 18e eeuw. Dit huis werd oorspronkelijk gebouwd als herberg met zaal en brouwerij en is het geboortehuis van Petrus Legge, de bisschop van Meissen (*1882, bisschop van 1932 - tot zijn dood in 1951, vervolgd in het nationaalsocialisme). Sinds 1995 is het huis, dat onder monumentenzorg valt, gerestaureerd en gerenoveerd.

U komt nu bij de Hanekamp (voetgangerszone). Daar vindt u het Poortwachtershuis als overblijfsel van de Hanekämper stadspoort die daar van 1306 tot 1803 stond. U ziet ook een kapel en groenvoorzieningen die van 1774 tot 1884 dienden als begraafplaats voor Brakel en Riesel en tegenwoordig als oorlogsmonument.

Via de Westmuur komt u bij de Thy en dus bij de oudste verkeersas (Hellweg) en het voorkeursmiddeleeuwse woongebied. Daar ziet u het Gasthaus "Zur Meierei" uit 1763, het voormalige kantoor van de Sepkermeierschaft, en het huis Ruprecht, waarschijnlijk een voormalig kloosterhof met gewelfde kelder.

Na enkele meters bereikt u weer het startpunt, de Markt.