Nosferatu-Tour - Nosferatu-Tour

Een filmklassieker viert in 2022 zijn 100e verjaardag!

Nosferatu - Eine Symphonie des Grauens is een Duitse speelfilm van Friedrich Wilhelm Murnau uit het jaar 1922. De stille filmklassieker is een - niet-geautoriseerde - bewerking van Bram Stokers roman Dracula en vertelt het verhaal van Graaf Orlok (Nosferatu), een vampier uit de Karpaten, die verliefd wordt op de mooie Ellen en angst en terreur brengt over haar thuisstad Wisborg. Wisborg is een fictieve Noord-Duitse stad aan zee, veel van de buitenopnamen werden opgenomen in Lübeck en Wismar. Nosferatu wordt beschouwd als een van de eerste vertegenwoordigers van de horrorfilm en heeft met zijn visuele vormgeving een grote invloed gehad op het genre - helemaal zonder computertechnologie! Tegelijkertijd wordt het werk met zijn demonische hoofdpersonage en zijn regie die reflecteert op dromerige, gekwelde zielen, beschouwd als een van de belangrijkste werken van de Weimar-republiek. De film zou na een verloren auteursrechtgeschil in 1925 vernietigd moeten worden, maar overleefde in talloze gemonteerde versies en is vandaag de dag beschikbaar in meerdere gerestaureerde versies. Sommige van de locaties waar de buitenopnamen in Lübeck honderd jaar geleden werden gemaakt, kun je vandaag nog steeds ontdekken. Ga naar het begin van je zoektocht aan de oever van de Obertrave. Hier heb je een prachtig uitzicht op de historische zoutpakhuizen, die in de middeleeuwen werden gebruikt voor de opslag van het "witte goud". Zo werd zout uit Lüneburg en de zoutziederij in Bad Oldesloe vroeger genoemd, dat winstgevend werd geëxporteerd naar de hele Oostzee regio. In de film dienden de destijds al oude zoutpakhuizen als decor voor het halfvervallen gebouw dat de demonische Graaf Orlok in Wisborg als zijn nieuwe thuis verwerft om dicht bij zijn Ellen te zijn. Tegenwoordig kun je de gerestaureerde zoutpakhuizen van binnen verkennen tijdens een winkeltocht door het modehuis Heick & Schmaltz. Overigens zijn de historische zoutpakhuizen in Lübeck twee keer het toneel geweest van opnames voor "Nosferatu", want ook delen van "Nosferatu - Phantom der Nacht" met Klaus Kinski (Regie: Werner Herzog, 1979) werden hier opgenomen. Als je verder naar het zuiden loopt langs de Trave, kom je bij de volgende locatie van Nosferatu. Sla linksaf de straat in met de naam "Depenau". Deze straat werd in de film afgebeeld als de route naar het werk van Ellens man Thomas Hutter en ook de scène waarin de doodskisten van de pestdoden door de straat gedragen werden, werd hier opgenomen. Helaas werden veel historische huizen in de "Depenau" tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1942 bijna volledig verwoest. Vanuit de "Depenau" kom je via de "doorgang" in de "Marlesgrube" en ga je dan richting Obertrave. Eenmaal daar aangekomen, sla je linksaf en volg je de Obertrave naar het zuiden. Kort nadat je de "Dankwartsgrube" bent gepasseerd, sla je linksaf de "Rosen Hof" in en begin je aan je eigen kleine tour door de steegjes. De steegjes stammen nog uit de 14e eeuw en maken deel uit van het UNESCO-werelderfgoed van Lübeck. De bloeiende handel in die tijd leidde tot ruimtegebrek en huisnood, waardoor er nieuwe woonruimte moest worden gecreëerd. Hiervoor werden zogenaamde "Buden" in de achtertuinen gebouwd, die bereikbaar waren via een smalle steeg (een doorbraak door de voorgevels van de huizen). Tegenwoordig zijn nog ongeveer 90 van de oorspronkelijk 180 gebouwde steegjes en binnenplaatsen bewaard gebleven en kunnen worden bezocht. De steegjestour omvat naast de "Rosen Hof" ook de "Kalands Gang" en de "Heynaths Gang". Na het bezichtigen van de steegjes ga je vanaf de "Heynaths Gang" linksaf de "Hartengrube" in. Aan het einde van de straat (op de hoek "Parade") ga je rechtdoor de "Domkirchhof" in. Hier kun je de kathedraal bezichtigen. Vervolgens sla je de straat "Fegefeuer" in en kun je vervolgens rechtsaf een uitstapje maken naar de "Hölle". Nadat je de "Hölle" hebt verlaten en weer rechtsaf bent geslagen naar "Fegefeuer", steek je de "Mühlenstraße" over en volg je de "St.-Annen-Straße". Het museumkwartier St. Annen is zeker een bezoek waard en heeft nieuwsgierigen en kunstliefhebbers veel te bieden. Iets verderop bevindt zich het café "Konvent", dat slechts een van de vele cafés en restaurants is die uitnodigen om te eten. Links ga je verder de "Aegidienstraße" in en naar de St. Aegidienkerk, die ook kan worden bezichtigd. Deze zou een rol moeten spelen als filmlocatie in de openingscene, maar het kerkbestuur kon zich niet vinden in Murnaus idee, waardoor hij uitweek naar de Marienkirche in Wismar. In de Aegidienkirchhof naast de St. Aegidienkerk bevindt zich het exterieur van Hutters huis, dat tot op de dag van vandaag nog steeds zeer goed bewaard is gebleven. Het is een reeks huizen uit de Renaissance die vandaag de dag nog steeds bewoond zijn. Niet verbaasd zijn: In de film worden Hutters huis en Graf Orloks landgoed afgebeeld als aangrenzende percelen, wat echter niet overeenkomt met de werkelijkheid. In de film kijkt Ellen's slaapkamerraam direct uit op de eigenlijk goed 800 meter verderop gelegen zoutpakhuizen - de montagetechniek maakt het mogelijk. Vanuit de "Aegidienstraße" ga je terug naar de "St.-Annen-Straße" en vervolgens verder naar "Balauerfohr". In deze straat bevindt zich de galerie "Kontrapost", slechts een van de vele Lübeckse galerieën. Vervolgens sla je linksaf de "Hüxstraße" in en vind je een breed aanbod aan cafés, restaurants, galerieën en vele kleine individuele winkels. Een aanrader is hier het "Kaffeehaus", dat niet alleen koffie, maar ook een verscheidenheid aan taarten aanbiedt. De "Nudelbude Pasta Manufaktur", die toebehoort aan het restaurant "Miera", biedt verse, huisgemaakte pasta zoals uit Italië. Iets verderop, direct bij "Miera", is het mogelijk om delicatessen en wijn te kopen. De galerieën "AC Noffke" en "Koch-Westenhoff" evenals de galerie "Ansichtssache" tonen verschillende soorten kunst. Nadat je de straat hebt verkend en bij het "Kaffeehaus" bent aangekomen, sla je aan het einde van de straat rechtsaf de "Königstraße" in en vervolgens direct weer rechtsaf de "Fleischhauerstraße". Hier bevindt zich de galerie "ARTEmani" evenals vele individuele cafés en restaurants. Vooral de "Cycle Roasters" zijn aan te bevelen, die hun speciale "Specialty Coffee" verkopen of de "Kontitoreibar "Uter", die een breed scala aan ontbijt- en taartopties aanbiedt. Mag het ook vegetarisch of veganistisch zijn? Dan is "Nitsche - Deli und Freiraum" met een grote selectie van veganistische en vegetarische gerechten de beste keuze. Als je daarna zin hebt in een ijsje, mag je het ijs van "Soulmates" gemaakt zonder kunstmatige smaakstoffen niet missen. Vervolgens sla je linksaf de "Bei St. Johannis" in en volg je deze tot je op de "Dr.-Julius-Leber-Straße" uitkomt. Hier is het mogelijk om linksaf te slaan en plaats te nemen in het restaurant "Johanna Berger". Vervolgens ga je linksaf terug naar de "Bei St. Johannis" en volg je deze, die overgaat in de "Rosengarten". Als je nog een steegje wilt bezichtigen, kun je linksaf de "Rosen Gang" inslaan. Terug op de "Rosengarten" gaat het verder naar de "Galerie für eine Nacht", die zich bevindt in de "Tünkenhagen". Aan het einde van de straat sla je linksaf de "Glockengießerstraße" in en kom je uit bij het "Freibackhaus" - een kleine biologische bakkerij. Als je rechtdoor gaat, kom je uit bij de binnenplaatsen aan de rechterkant, zoals onder andere de Glandorps Hof en de Füchtingshof. Een andere locatie van Nosferatu op het eiland van de oude stad Lübeck was de bekende Füchtingshof in de "Glockengießerstraße" onder de Katharinenkirche. Het is nog steeds een van de grootste en meest prachtige stichtingshoeves in Lübeck, die sinds 1639 dienst doet als woonhof voor weduwen van schippers en kooplieden. In zijn historische setting werden twee buitenopnames van de filmklassieker gemaakt, waaronder voor de scène waarin Hutter een kennis op straat vertelt over zijn geplande reis naar de Karpaten. Tip: op vrijdag of zaterdag kun je na je tour nog een drankje doen in de bar "Torrio's" die zich bevindt in de Königstraße.