W5-8: Sant'Ivo della Sapienza

W5-8: SANT' IVO ALLA SAPIENZA

Foto 1: Het torentje van de Sant’Ivo

Foto 2: Het motto van de universiteit (foto Wikipedia)

Met een bul, uitgevaardigd op 20 april 1303, geeft paus Bonifatius VIII de opdracht tot het oprichten van een universiteit. Hiermee wordt La Sapienza een van de oudste universiteiten ter wereld en staat in Europa op de eerste plaats wat het aantal studenten betreft.

Op architectonisch gebied wordt La Sapienza echter in verband gebracht met de Sant’Ivo, een ontwerp van Borromini, en wellicht een van meest fascinerende gebouwen in en ver buiten Rome. De manier waarop de architect met ruimte en geometrische figuren speelt kende tot dan toe zijn gelijke niet en zelfs in de toekomst beperkte men zich meer tot kopiëren.

Hoe Borromini er telkens in slaagt om op een beperkte ruimte het gevoel van grootsheid op te wekken blijft verbazen. Zo komen we straks aan bij de Sant’Agnese op de Piazza Navona (W5-9) en de San Carlo (W7-8) in de nabijheid van de Quattro Fontane.

Ook het speelse torentje van de Sant’Ivo wekt verbazing, in zoverre dat Borromini indertijd een garantie van 15 jaar moest geven aan de opdrachtgevers dat het voldoende stabiel was. De spiraalvorm ontleende hij aan het uitzicht van de angel van een bij als eerbetoon aan paus Urbanus VIII Barberini. Op het wapenschild van de Barberini prijken 3 bijen… Een even frivool torentje plaatste hij op de basiliek van Sant’Andrea delle Fratte.

Vandaag staat de universiteit niet meer onder het gezag van de paus maar de benaming is gebleven. Het motto staat trouwens boven het altaar van de Sant'Ivo: "Initium sapientiae, timor Domini” of “Het begin van de wijsheid, de vrees voor de Heer”: La Sapienza.

Marc Vandenbon