Marthalager (P0029)

Evenals op vele andere plekken in Nederland, zocht de Duitse bezetter in het oosten van het land naar afgelegen, goed verscholen plekken om een munitieopslag aan te leggen. De keuze viel op een bebost terrein aan de voet van de Paasberg. Eind 1942 werd begonnen met de aanleg. Uit het gebombardeerde Hengelo werd puin aangevoerd om de toegangswegen te verharden. Ondergronds in aarden wallen, maar ook in zogenaamde bunkers werd munitie opgeslagen. De munitie werd in Oldenzaal aan- en afgevoerd. Voor de vanuit de lucht naar doelen spiedende geallieerde vliegtuigen mochten de transporten van het Oldenzaalse station naar het 'Lager' niet opvallen. Daarom werden voor het vervoer boeren met paard en wagen ingeschakeld. Russische krijgsgevangenen deden het verdere werk. De commandopost was ondergebracht in boerderij De Elzahoeve aan de Denekamperstraat. Het terrein werd zwaar bewaakt.
Op 19 december 1944 deed zich een zware explosie voor. Tot in de verre omgeving vlogen dakpannen van de woningen. Naar later bleek was een bovengrondse opslag de lucht in gevlogen. Een ongeluk? Niemand weet het. Er zouden veel Russische krijgsgevangenen zijn omgekomen. De Duitsers hebben alles in het grootste geheim opgeruimd. Van het begraven van slachtoffers is niets bekend. Toen het einde van de oorlog naderde vernietigden de Duitsers hun voorraden. Op het Marthalager werd munitie opgeblazen, waarbij echter niet alles tot ontploffing is gekomen. Op 8 mei 1945 was er op de Grote Markt in Oldenzaal een bevrijdingsbal. De jeugd zorgde, met behulp van op het Marthalager buitgemaakt kruit en brandplaatjes, voor vuurwerk. Het werd niet alleen in dozen maar ook in hulzen gepropt. Even na middernacht ging het mis en vond er een enorme explosie plaats. Acht meest jonge Oldenzalers en een geallieerde militair lieten het leven.

Stichting Historische Kring Losser