Glaspaleis

Het Glaspaleis is een voormalig warenhuis in Heerlen dat in 1933 werd ontworpen door de Heerlense architect Frits Peutz. Het is een van de belangrijke voorbeelden van het Nieuwe Bouwen in Nederland.
Peutz ontwierp het gebouw voor de Heerlense stoffenkoopman Peter Schunck. Deze had in het centrum van Heerlen, nabij de Sint-Pancratiuskerk, enkele panden gekocht, die hij wilde slopen om het vrijkomende terrein te gebruiken om een groot warenhuis te bouwen. Nadat hij in allerlei Europese warenhuizen had rondgekeken, gaf hij Peutz opdracht een gebouw te ontwerpen als een overdekte marktplaats.

Peutz tekende een draagconstructie bestaande uit een twintigtal paddenstoelvormige kolommen op elke verdieping. Hoe hoger in het pand, hoe dunner de kolommen zijn uitgevoerd. Omdat de gevel geen dragende functie heeft, kon deze geheel in glas (diamantglas) worden uitgevoerd. Op het dak kwam een café-restaurant met terras. Zo ontstond een zeer modern gebouw, waarin de koopwaar van het warenhuis Schunck in het volle daglicht, als op een openluchtmarkt, kon worden uitgestald. Het ontwerp van Peutz was voor die tijd - en zeker in Limburg - revolutionair, maar paste goed bij de plannen die burgemeester Van Grunsven had voor zijn stad. Met de bouw werd op 14 mei 1934 begonnen. Op 31 mei 1935 werd het gebouw geopend.

Het Glaspaleis verscheen in 1999 op een lijst van 1000 belangrijkste gebouwen van de 20e eeuw van de International Union of Architects. Mede dankzij deze internationale erkenning, kreeg het werk van architect Peutz, en in het bijzonder het Glaspaleis, meer aandacht van de Nederlandse achitectuurkritiek. In de 20e-eeuwse architectuurgeschiedenis van Nederland wordt het Glaspaleis nu in één adem genoemd met de belangrijkste monumenten van het Nieuwe Bouwen, zoals het Rietveld Schröderhuis, het Sanatorium Zonnestraal en de Van Nellefabriek.

Michel