Middeleeuwse Mozaiekvloer

Tegelvloer

De Bemuurde Weerd (aan de andere kant van de stad) is nu een rijke buurt, maar in de middeleeuwen was het een arme wijk. Archeologen ontdekten in 1979 dat er tijdens die middeleeuwen iets heel bijzonders gebeurde in deze buurt: de productie van prachtige gekleurde tegels, met mozaïeken en gekleurde klei, gedecoreerd en geglazuurd. Opgravingen uit de jaren uit de jaren tachtig brachten aan het licht dat Utrecht een belangrijke tegelindustrie had tijdens de dertiende en veertiende eeuw. 
Het floreren van deze industrie had meerdere redenen. De potten- en tegelbakkers settelden niet zonder reden aan het water. De Vecht leverde ten eerste perfecte, vuurrode klei op. Ook de nabijheid van genoeg brandstof en het gemakkelijke vervoer over de Vecht droegen bij aan het succes. De explosieve bloei van bouwwerken kwam daarnaast goed uit: mozaïektegels waren een populaire vloerbedekking voor rijke families en kerkelijke bouwwerken. 
De Utrechtse tegels waren zo’n 26 cm2. De meesten werden geglazuurd met (het goedkoper) lood, enkele met tin. Deze werden op een opaak-witte basis geschilderd. De decoraties varieerden in hun groen-bruine kleur van simpele geometrische motieven tot portrethoofden. Zwarte kleur werd gemaakt door lood toe te voegen, geel was wit gemengd met tin en groen werd gemaakt met koper. In de ingewikkelde patronen zijn ook figuren terug te vinden die vooral veel voorkwamen in Engeland. Dit werpt een nieuw licht op Anglo-Nederlandse relaties tijdens de veertiende eeuw.   
Zo werden er soortgelijke tegels als in Utrecht gevonden in Essex, Engeland. Ook zijn er in het voormalig Mariaklooster tegels uit Friesland en Vlaanderen gevonden. Dit is bijzonder omdat import nog amper voorkwam in die tijd. Het is aannemelijk dat werkloze Britten, Friezen en Vlamingen naar Utrecht kwamen om hier hun geluk te zoeken.

SA