Karnmolen - archeologische vondst tentoongesteld

Tijdens een opgraving op het terrein van Huize Oudeweg ten westen van Doorn hebben archeologen in 2017 een spectaculaire ontdekking gedaan. In de grond troffen zij allerlei donkere verkleuringen of sporen aan, die het overblijfsel waren van weggerotte palen, opgevulde kuilen of greppels, soms met vondsten: aardewerk, stukken natuursteen of baksteen, waardoor we deze sporen kunnen dateren.

In één van de opgevulde kuilen lagen stukken hout van een onbekende constructie. Wat kon dit geweest zijn? Om die vraag beantwoord te krijgen, zijn de stukken bestudeerd door een houtspecialist, met een spectaculaire uitkomst.

De houtspecialist ontdekte dat de stukken hout behoorden tot een karnton, aangedreven door een rad of molen die in beweging gezet werd door hondenkracht! Een zogenaamde ‘hondenmolen’ of ‘hondenkarn’ dus. Deze methode van karnen kwam regelmatig voor vanaf de achttiende eeuw. Maar dit geldt niet voor de molen uit Doorn: uit onderzoek op de jaarringen van het hout is gebleken dat deze molen uit de veertiende eeuw stamt. De oudst bekende hondenmolen dus!

Of het de enige uit die tijd in Nederland of zelfs Europa is, valt te betwijfelen, omdat deze structuren simpelweg niet snel herkend worden. Maar misschien worden vanaf nu in heel Nederland hondenmolens gevonden. Met Doorn als grote voorbeeld.

Deze beschrijving is tot stand gekomen in samenwerking met de archeoloog van de gemeente Utrechtse Heuvelrug.

Rieno ✅ Routes