Archeologisch Park Matilo

In het begin van onze jaartelling hebben de Romeinen hier een fort gebouwd: castellum Matilo. Dat ligt nu onder het park verborgen. Deze archeologische schatkamer is al in 1976 tot rijksmonument verklaard. In afwachting van betere archeologische technieken blijft alles voorlopig onder de grond. Om toch iets van het Romeinse verleden zichtbaar te maken, is een park aangelegd.

Middelpunt is het fort. De hoge aarden wallen met wachttorens wekken het tot leven. Over de Limesweg stap je er zo binnen. Behalve het fort en de Limesweg zijn er nog drie andere sferen die verwijzen naar het leven in en om Matilo. De lappendeken van moestuintjes verbeeldt het ooit zo grillige krekenlandschap van de Rijn. IJzeren keerwanden markeren de oevers van het kanaal van Corbulo. De afwisseling aan de kant van Roomburg doet denken aan het bruisende karakter van het kampdorp daar.
Tientallen berkenbomen verbinden de verschillende sferen met elkaar. Ze roepen herinneringen op aan het oude moerasbos. In dit Hollandse landschap plaatsen de Romeinen op strategische plekken tamme kastanjes. Die staan nu ook bij enkele kruispunten van de Limesweg in het park.

Onder Park Matilo ligt nog een heel verleden verborgen. In 1929 tonen archeologen voor het eerst aan dat op die plek het Romeinse fort Matilo heeft gelegen. Van 1929 tot nu zijn in en om Matilo verschillende opgravingen en onderzoeken uitgevoerd. De plaats van het castellum is sinds 1976 wettelijk beschermd als archeologisch rijksmonument. Sindsdien mag er niet meer worden gegraven. Archeologen maken hoogstens hier en daar een kijkgaatje om belangrijke informatie te winnen. Een groot deel van de resten van castellum Matilo blijft zo ongestoord onder de voeten van de bezoeker bewaard.
Alleen op plekken rond het monument waar bouwwerkzaamheden de bodem verstoren, doen archeologen intensief onderzoek. Zo graven zij voor de bouw van de wijk Roomburg een deel van het kampdorp van Matilo op. Waar het castellum ligt en hoe groot het is, weten we inmiddels precies. Dat hebben archeologen gereconstrueerd uit informatie van oude opgravingen en recentere metingen en boringen.

Uitsnede uit de Tabula Peutingeriana, een middeleeuwse kopie van een Romeinse wegenkaart uit de 4e eeuw, met daarop het westelijke tracé van de limesweg langs de Rijn. Matilo(ne) is daarop het derde fort vanaf de Rijnmond bij Katwijk (Lugdunum). Kaart: Erfgoed Leiden en Omstreken, afdeling Archief

routeburo