Oekraïne

De Holodomor was een ernstige hongersnood die Oekraïne trof in 1932-1933 en miljoenen levens eiste. De hoofdoorzaak van deze catastrofe lag in het beleid van de Sovjetregering onder leiding van Jozef Stalin. Enkele belangrijke factoren:

Collectivisatiebeleid: Boerderijen werden met geweld samengevoegd tot kolchozen en sovchozen. Boeren verloren hun land en eigendom en werden gedwongen voor de staat te werken. Dit leidde tot grote verstoringen in de landbouwproductie en weerstand bij de Oekraïense boeren.

Opeising van graan: De Sovjetautoriteiten voerden graan en ander voedselmassaal af uit Oekraïne om exportinkomsten te genereren, zelfs terwijl lokale bewoners honger leden. Hierdoor bleef er onvoldoende voedsel over voor de bevolking.

Strafmaatregelen en repressie: Boeren die het collectivisatiebeleid tegenwerkten of voedsel achterhielden, werden streng gestraft. Vaak werd het laatste voedsel in beslag genomen, dorpen werden bestraft met ‘zwarte lijsten’, en tienduizenden mensen werden gearresteerd of gedeporteerd.

Beleid als instrument: Er is breed historisch bewijs dat de hongersnood niet simpelweg het gevolg was van mislukte oogsten of natuurrampen, maar grotendeels veroorzaakt werd door doelbewuste maatregelen van de Sovjetstaat. Veel historici en landen erkennen de Holodomor daarom als genocidaal beleid, gericht op het breken van het Oekraïense verzet tegen de Sovjetmacht.

De term ‘Holodomor’ betekent letterlijk ‘doden door uithongering’. De hongersnood in Oekraïne wordt onderscheiden van andere hongersnoden in de Sovjet-Unie vanwege deze specifieke combinatie van bewuste beleidsmaatregelen, nationale gevolgen en het gericht treffen van de Oekraïense bevolking als potentiële oppositie tegen het Sovjetregime.

Pascal Brackman