Grotte di Dedalo - Siacca

In de Dampgrotten van San Calogero in de berg Kronio kun je een grot van een paar meter breed en ongeveer tien meter lang bewonderen, met een twintigtal stenen zitplaatsen die in de muur zijn uitgehouwen.

Er wordt gezegd dat deze zitplaatsen zijn gemaakt door de ingenieuze Griekse architect Daedalus, uitvinder van lood en het beroemde labyrint van de Minotaurus.

De mythe vertelt dat Daedalus Kreta ontvluchtte vanwege de toorn van koning Minos, die hem schuldig achtte aan het feit dat hij zijn vrouw Pasiphae had geholpen hem te bedriegen met een stier, door een houten koe voor haar te bouwen om geslachtsgemeenschap mogelijk te maken.

Na deze episode werden Daedalus en zijn zoon Icarus opgesloten in het labyrint, dat Daedalus zelf had gebouwd om de Minotaurus gevangen te houden. De twee wisten te ontsnappen dankzij de wassen vleugels die Daedalus had gebouwd, maar toen Icarus te dicht bij de zon vloog, smolten zijn wassen vleugels en stierven ze.

De Stufe di San Calogero is een belangrijk speleothermisch complex dat bestaat uit een uitzonderlijk geothermisch fenomeen en een zeer belangrijk monument uit de Siciliaanse prehistorie.

De grot is de diepste van Sicilië en wordt beïnvloed door een stroom van dampige lucht met temperaturen die variëren tussen 37° en 39°: al duizenden jaren is het de gewoonte om bij de ingang te stoppen om therapeutische voordelen te halen uit de dampen, die afkomstig zijn uit het hydrothermale bassin van Sciacca eronder.

Binnengaan (en vooral blijven) is ondenkbaar vanwege de zeer hoge temperatuur, ondanks het feit dat de oude monniken van het gebied zitplaatsen bouwden.

Onder normale omstandigheden laat de omgeving het niet toe om langer dan 30 of 40 minuten te blijven, waarna het organisme bezwijkt aan een hitteberoerte.
Een probleem dat tegenwoordig, in het tijdperk van de technologie, gemakkelijk kan worden overwonnen met apparatuur en technische kleding.

Het fenomeen van opstijgende dampen wordt vandaag de dag nog steeds bestudeerd door de grottencommissie 'E. Bogean' van de CAI van Triëst.

Het was precies de CAI van Triëst die in 1957 begon met de exploratie van de ingewanden van de berg met een afdaling langs het Medeot slikgat op de bodem waarvan de Bellitti en Di Milia galerijen werden verkend: de zeer hoge temperatuur - 40° hier - en de aanwezigheid van 100% vochtigheid maakte menselijke overleving onmogelijk.

Destijds werd het uitzonderlijke karakter van de onderneming, uitgevoerd met eerste experimentele voorbereidingen die een verblijf, zij het van korte duur, in de tunnels mogelijk maakten, verrijkt door de onverwachte ontdekking van een buitengewone archeologische afzetting.

Deze bestond uit meer dan 40 grote vazen uit de prehistorie, om precies te zijn uit het laatste Eneolithicum, maar ook menselijke botten die nog steeds veel vragen oproepen over de aard van dit 'depot'.

De hypothese is dat de grotten werden gebruikt als begraafplaats door prehistorische grotbewoners, een plek die echter niet meer werd bezocht zodra de dampen begonnen op te komen.

Willem Vandenameele