Igreja de Sta. Cruz - Braga

De Kerk van Santa Cruz, onderdeel van het ensemble dat bekend staat als de Kerk van Santa Cruz en het Ziekenhuis van de Broederschap van Santa Cruz, werd gebouwd in de 17e eeuw in de maniëristische barokstijl.

De buitenkant is volledig gemaakt van gebeeldhouwde steen met centrale symmetrie.

In 1625 zegende aartsbisschop Afonso Furtado de Mendonça het land waar de kerk gebouwd zou worden en het werk begon meteen. Het steenhouwerswerk werd pas in 1653 voltooid, met uitzondering van de torens, die in 1694 klaar waren. Ondanks de traagheid van het werk begon de structuur van de tempel al snel tekenen van instorting te vertonen. Dus nodigde het bestuur van de broederschap op 16 november 1731 meester Manuel Fernandes da Silva uit, die op dat moment de leiding had over de bouwwerkzaamheden in Mafra, om de door het weer veroorzaakte schade te herstellen. Nadat hij een deel van de muren had afgebroken, stopte hij met het werk. 

Pas in 1734 werd de hele kerk afgebroken en bleef alleen de voorgevel over (die zou worden verbouwd door Carlos António Leone) en het werk werd voltooid in 1739.

Het centrale deel van de gevel is verdeeld in twee niveaus met een fronton en vinnen. Op het eerste niveau zijn er vier Dorische zuilen met een hoofdgestel, waarvan het fries in bas-reliëf de instrumenten van het lijdensverhaal van Christus toont, met aan elk uiteinde de figuur van de haan, die de verloochening door Petrus oproept.

Op het fronton omringen drie medaillons de oculus. Het ensemble wordt bekroond door drie beelden: Sint-Helena die het kruis ondersteunt, geflankeerd door twee knielende figuren in harnas en mantel, met een scepter en kroon aan hun voeten (waarschijnlijk keizer Constantijn en koning Afonso Henriques).

Het interieur wordt gekenmerkt door ongewoon verguld houtwerk. Het schip, dat erg hoog is, wordt gevormd door een vierkant stenen gewelf. Het interieur van de kerk werd ontworpen door broeder José de Santo António Vilaça. Opvallend is het vergulde houtwerk op het orgel en de preekstoelen.

Willem Vandenameele