Oude abdij van Sint-Winoksbergen

Toen de heilige Winoc Bergues bezocht tijdens zijn missie om de regio te evangeliseren, bouwden de graven van Vlaanderen vanaf 1022 een benedictijnenabdij op de plaats van het bezoek van de heilige, met als doel zijn kostbare relikwieën te bewaren en zijn cultus te bevorderen.

De abdij werd gebouwd op de "Groenberg" (of groene heuvel), een 22 meter hoge heuvel waarvan de volledige top werd ingenomen door de abdij. Bijna achthonderd jaar lang bleef de Groenberg eigendom van de religieuze gemeenschap. Hij wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van twee torens: de Tour Carrée, gebouwd op de kruising van het dwarsschip van de voormalige abdij, is vandaag het oudste bewaard gebleven gebouw in de stad. En de Tour Pointue, gelegen aan de ingang van de abdij.

Het schip strekt zich zeven traveeën naar het westen uit tot aan een tweede toren, terwijl het koor zich 30 meter naar het oosten van de vierkante toren uitstrekt. Het schip en transept van de kerk zijn Romaans, terwijl het koor, dat in de jaren 1290 volledig werd herbouwd, gotisch is.

De abdij van Saint-Winoc is het eerste gotische gebouw in de regio. Het heeft door de eeuwen heen veel geleden: oorlogen en branden hebben het meer dan eens verwoest. Ze brandde af in 1083 en 1123; in 1566 werd ze geplunderd door bedelaars... Aan het begin van de Franse Revolutie was de abdij van Saint-Winoc stralend en welvarend. De 25 monniken die er woonden genoten de algemene achting van de bevolking. Ze hielden zich strikt aan de regels van Saint-Benoit.

Veel van de 60.000 banden van de rijke bibliotheek zijn verloren gegaan. De mooiste werken zijn gereserveerd voor de gemeentelijke bibliotheken van Bergues, Duinkerken, Bourbourg en Gravelines. De schilderijen werden verspreid over naburige musea en kerken, maar veel van de kunstwerken verdwenen... en het duurde maar een paar jaar om het werk van acht eeuwen te ruïneren!

Willem Vandenameele