Sint-Eligius

Parochiekerk St.-Eligius Dorpskerk, gelegen in straatbocht, aan kruising van Loker- en Poperingestraat. Omringend kerkhof o.m. met Britse militaire begraafplaats "Westouter British Cemetery" afgezet met bakstenen muurtje en gietijzeren hekken aan straatzijden; voorts taxushaag. Kerkpad beschaduwd door linden. Arduinen oorlogsgedenkteken in de bocht. W.-georiënteerde, driebeukige hallekerk met O.-toren, na gedeeltelijke vernieling tijdens W.O. I, deels op oude grondvesten, herbouwd met toevoeging van doopkapel en sacristie en verlenging van koor n.o.v. architect J. Coomans (Ieper) van 1921. Oudst gekende afbeelding van kerk, cf. A. Sanderus, toont driebeukige hallekerk met middentoren voorzien van achtzijdige bovenbouw, aanleunend traptorentje en lager, O. gericht koor met vlakke sluiting, geflankeerd door N.-zijkoor. De dichtgemetselde, rondbogige doorgang onderaan de toren, r. van traptorentje, verwijst naar de oorspronkelijk romaanse kruiskerk. Het aldus afgebeelde bedehuis, bleef bewaard tot in 1794, jaar waarin het uitbrandde. Herstellingswerken van 1805-1807 voorzagen verlenging van schip met één trav., afbraak van O.-koorpartij en bouw van nieuw koor met absis aan W.-zijde; hierbij werd vrijstaande torenvoet tot portaal omgewerkt. Gele baksteenbouw; gebruik van ijzerzandsteen voor toren en traptorentje. Leien zadeldaken en torenspitsen. De plattegrond ontvouwt (van O. naar W.): voorgeplaatste toren met aanleunend traptorentje, een driebeukig schip van vier trav. met rechte sluiting van zijbeuken, een hoofdkoor van één rechte trav. met driezijdige sluiting, een N.W.-sacristie en Z.O.-doopkapel. Vierkante toren van drie geledingen met achtzijdige bovenbouw; haaks op elkaar staande hoeksteunberen met versnijdingen. Getoogd portaal op imposten; omschrijvende rondboog voorzien van tegeltableau met afbeelding en opschrift "De Heer is mijn Behoeder - 1940-1945" en voorstelling van H. Eligius l. boven, in 1958 in boogveld aangebracht, als dank voor behouden thuiskomst van dorpsgenoten na 1944. Schuin oplopende derde geleding, getypeerd door gekoppelde rondboognissen met lichtgleuf. Achtzijdige bovenbouw met galmgaten op halfronde zuiltjes met eenvoudig kapiteel; ingewerkte torenuurwerken. Aflijnende geprofileerde kroonlijst. Flankerende O.-puntgevels met aandak en schouderstukken; de N., met uitgelengde korfboognis onder oculus met cirkelvormig maaswerk en stomp spitsboogvenster in top; de Z., met uitgebouwde doopkapel en kruisbeeld onder luifel en flankerende figuren van Maria en Johannes op sokkel, tegen middentrav. N.- en Z.-gevels van schip geritmeerd door versneden steunberen en brede spitsbogige vierlichten met laat-gotisch geïnspireerde, bakstenen traceringen. Aflijnende overhoekse en rechte muizetand. W.-puntgevels, zoals O.-gevels; de Z.W. evenwel met spitsboogvenster, cf. zijgevels. Interieur. Vlak overzolderde (toren)ingang. Houten spitstongewelven met trekbalken, beschilderd met friezen van gestileerde bloemmotieven ter hoogte van kroonlijst en gordelbogen. Bakstenen, licht spitsbogige scheibogen op bakstenen zuilen met eenvoudig kapiteel. Mobilair: Neogotische altaren, biechtstoelen, communiebanken. A.R.A., D.V.G., 4452, 12414. [DESMIDTF.], De Romaansche Kerkelijke Bouwkunst in West-Vlaanderen, (Gent), 1940, p. 164-167. ROOSE-MEIER B., VERSCHRAEGEN H., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Poperinge, Brussel, 1977, p. 59-60.

Onroerend Erfgoed Vlaanderen