Sint-Arnolduspark

Tiegemberg zonder nummer. Zogenaamd "Sint-Arnolduspark". Bedevaartsoord en recreatief park gelegen ten noordwesten van de dorpskern. Het park wordt op het eind van de 19de eeuw in opdracht van Vital Moreels aangelegd. De 19de eeuw wordt gekenmerkt door de opkomst van de devotie. In de loop van die eeuw doen zich tal van genezingen en mirakels voor, ook te Tiegem. De heropbloei van de bedevaartsplaats met bron in de 19de eeuw is te danken aan een aantal miraculeuze genezingen, onder meer van Fransisca d’Hulst in 1816. In 1817 laat burgemeester Vandeputte bij de bron een kapelletje bouwen, dat heden deels verdwenen is in de drassige grond. In het midden van de 19de eeuw worden mede door toedoen van de Brugse bisschop Jan Baptist Malou (1809-1864), gesprekken gestart voor de uitbouw van een bedevaartsoord met kapel en park. Na enkele disputen betreffende de verkoop wordt in 1862 het bos, waarvan het grootste deel in handen is van de Doornikse familie de Formanoir de la Caserie, openbaar verkocht. Pastoor Willem van Calbergh koopt het gedeelte rond de kapel aan. In 1865 wordt het domein verkocht aan A. de Ghellinck d' Elseghem. Onmiddellijk na de verkoop krijgt de Kortrijkse architect P.N. Croquison de opdracht om de plannen voor een kapel te tekenen. Na enkele wijzigingen door bisschop Malou kan in 1864 gestart worden met de bouw van de achthoekige neogotische kapel. Op 20 augustus 1866 wordt ze officieel gewijd. Tevens wordt er een "huis" opgericht ten noorden van de kapel. In 1874 wordt een altaar opgericht naar de plannen van Verbeke. Tegelijkertijd wordt de vloer vernieuwd. Omstreeks 1891 wordt het bos onder impuls van de rijke Tiegemse koopman Vital Moreels (1828-1908) omgevormd tot een groot en aaneengesloten bedevaarts- en ontspanningsoord met vijvers, rotsen, wandelpaden en ligweide. Architect Remi Delrue speelt hierbij een vooraanstaande rol. De elementen in cementrustiek worden uitgevoerd door de Gentse firma Picha frères.In 1919 koopt A. van Wassenhove, burgemeester van Kerkhove, het hele domein. In 1924 koopt de St.-Martinusgilde van Avelgem het park aan. Sinds 1962 wordt het park beheerd door de Paters Redemptoristen, die in 1965 een "spijshuis" laten bouwen ter bevordering van het godsdiensttoerisme. De voormalige, sterk verbouwde melkerij doet dienst als klooster. Recent wordt het beheer in het park waargenomen door de gemeente. Het park ligt in een amfitheatervormig dal, met een hoog opglooiende bronweide die op het einde uitloopt tot een villa zogenaamd "Villa Moortgat" (zie Warandedreef nummer 3). Het park, aanknopend bij het Engelse landschapspark, is één van de merkwaardigste devotionele parken in Vlaanderen. Het fungeerde meermaals als groendecor voor onder meer passiespelen en vereringen. Enkele daarvan zijn fotografisch gedocumenteerd door Stijn Streuvels. Het park wordt gekenmerkt door het groot aantal elementen die opgetrokken zijn in zogenaamd "cementrustieke stijl" en is doorweven met "Système Monier"-bruggetjes, paviljoentjes, cementen boomstammen, grotjes en cascade-systeempjes. De verscheidene elementen in cement zijn van de firma "Picha frères" cf. opschrift: "TRAVEAUX EN CIMENT EN FER - SYSTEME BREVETÉ - PICHA FRÈRES - GAND (BELGIQUE)".Het park is een voorbeeld waar het wereldlijke en het geestelijke programma in elkaar over lopen. De combinatie van een laatpittoresk landschapspark en een religieus park is in deze vorm uniek. Het is een typisch Belgisch verschijnsel dat met name de versieringen in zogenaamde cementrustiek in een religieus park ook volstrekt seculiere elementen vertonen. Men kan geen onderscheid maken, behalve in thematiek, in devotioneel en recreatief bedoelde elementen. Het park is toegankelijk via een fraaie toegangspoort opgetrokken uit imitatietakken en boomstammen. Vroeger houten uithangbord met "Sint-Arnolduspark" en nisje met Sint-Arnoldus cf. oude prentbriefkaart. Het gekasseide pad leidt naar het centrum van het park. Een tweede ingang bevindt zich aan de zogenaamde "Villa Moortgat" (zie Warandedreef nummer 3). Onder de villa ligt een grote open ruimte of bronweide met in de kom van het amfitheatervormige dal een grot met haar front naar een vijver. Deze grot wordt in de literatuur vermeld als “aquarium”. De grot is opgedeeld in drie compartimenten. Er is een tweede verdieping boven de grot met tal van plateautjes waarop vroeger vermoedelijk fraaie potplanten stonden (heden niet meer toegankelijk). De enige devotionele referentie is een gecementeerde boomstam met opschrift geschreven in de natte cement: "PLANTSTOK IS BOOM GEWORDEN". Op de kleine heuvelrug in het struweel staat een cementen boomkruis. Van hieruit dalen tal van trapjes af die via kleine grottunnels naar het centrum van het park leiden. Het merkwaardigste is de kluizenaarsgrot, die voorheen vermoedelijk een in gebed verzonken Heilige Arnoldus bevatte. De grot is afgesloten door een ijzeren hek. In de grot zien we een "kribbe" en een imitatiedeur met omlijsting van cementtakken. De weg daalt verder af naar de bedevaartskapel die het centrum van het park vormt. Sint-Arnolduskapel opgetrokken tussen 1864 en 1865 naar ontwerp van P.N. Croquison en gewijd in 1866 door bisschop J.J. Faict. Bakstenen kapel op achthoekig grondplan. Leien dak bekroond door ijzeren kruis of windvaan. Gecementeerde sokkel, in oorsprong bekleed met arduin.Puntgevels geritmeerd door lancetvensters. Spitsboogvensters met ijzeren roedeverdeling volgens ruitmotief. Drie verdiepte gedrukte spitsboogportalen. Omlijsting van rode baksteen. Bepleisterd en beschilderd interieur. Overwelving door straalgewelf. Polychrome sluitsteen met wapenschild. Ribben uitlopend op schalken met uitgewerkt kapiteel. Beschilderde houten lambrisering. Vernieuwde vloer.Houten neogotisch altaar gewijd aan Sint-Arnoldus naar ontwerp van Verbeke. Sint-Arnoldusbeeld met zijn traditionele attributen als bisschop.Voor de kapel een cementen openlucht preekstoel, in de vorm van een holle boomstam, die zogenaamd afgebroken en verrot is. Ten noorden van de kapel ligt het zogenaamd "Sint-Arnoldusputje", de miraculeuze bron die in de loop der tijd verzonken is in de grond. Voormalig boswachtershuisje en later souvenirwinkel en herberg gelegen ten noorden van de kapel. Landelijk huisje van twee bouwlagen onder pannen dak; oorspronkelijk één bouwlaag cf. oude prentbriefkaarten. Recent geel beraapte gevels. "Veranda" bestaande uit structuur van gecementeerde boomstammen. Ten westen van de hoofdkapel, staat een kleine bakstenen kapel op rechthoekige plattegrond. Puntgevel bekleed met rotsimitatie en bekroond door kruis.Verankerde baksteenbouw. Zij- en achtergevel doorbroken door spitsboognissen. Bepleisterd en geschilderd interieur met monumentaal Mariabeeld met kind op maansikkel. Houten spitstongewelf. Eenvoudige cementtegelvloer. Onder de kapel grot. Naast de kapel trap met een cementen boomstam met opschrift: 'BEDEWEG TOT DE MIRACULEUZE FONTEIN'.De trap daalt af naar drie opeenvolgende vijvers van elkaar gescheiden door cementen brugjes. De vijvers zijn opgevat als een cascade-systeem.

Meer informatie

Reacties Statistieken

| | Publiek | Frans