Ijzeren paal Lommel

Deze ijzeren paal is eigenlijk een afneembare gietijzeren stolp.

De stolp diende om de arduinen steen af te dekken die diende als ondersteuning van het optische instrument dat gebruikt werd bij de opmeting van het geodetisch punt in 1855. In die zomer deed men maandenlang nachtelijke astronomische observaties aan het Station Géodésique in het Pijnven om de positie tegenover de sterren te berekenen en om zo de breedtegraad en azimut te bepalen.

Achteraf bleek het gebruikte optische instrument niet helemaal geschikt voor de beoogde precisie van de plaatsbepaling en werden de observaties en berekeningen overgedaan in 1886.

De Geodetische Basis van Lommel is een lijn tussen enkele meetpunten waarvan de afstand in 1852 nauwkeurig werd vastgesteld als vertrekpunt voor het maken van een nieuwe topografische kaart van België. Hiervoor wordt vertrokken van een triangulatie: een driehoeksnet van opgemeten geodetische punten waarvan de ligging en afstand tot elkaar wordt vastgelegd door driehoeksmeting.

Voor het meten van de afstand tussen die punten vertrekt men van een geodetische basis met twee of meer punten waarvan de afstand zo nauwkeurig mogelijk is opgemeten. Door gebruik van optische instrumenten en de eigenschap van driehoeken dat als de lengte van 1 zijde en de grootte van de aanliggende hoeken bekend is (de sinusregel), kan daaruit de lengte van de twee andere zijden berekend worden. Zo kan de afstand tot andere punten en de ligging ervan bepaald worden. Hiermee kan het terrein correct in kaart gebracht worden.

Willem Vandenameele